Magazyn6
1101

1003

DZIERŻAWA PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO

tyka, jest ściśle związany z zaufaniem do osoby, zawierającej interes. Ten charakter wybitnie osobisty potęguje się przez to jeszcze, że z reguły zabezpieczenie rzeczowe na nieruchomości gra minimalną rolę w obrocie kredytowym wobec tego, że znakomita większość przedsiębiorstw handlowych takiem zabezpieczeniem nie rozporządza. W przeciwstawieniu więc do właściciela nieruchomości, który prócz odpowiedzialności osobistej zawsze może zaofiarować wierzycielom zabezpieczenie hipoteczne, prowadzący przedsiębiorstwo odpowiada jedynie osobiście za zobowiązania, obciążające przedsiębiorstwo. W razie zmiany osoby prowadzącego przedsiębiorstwo wyłania się dla utrzymania zabezpieczenia konieczność wprowadzenia odpowiedzialności solidarnej, pozostającej w sferze praw osobistych poprzedniego i obecnego „reprezentanta" przedsiębiorstwa. Natomiast inaczej ma się rzecz w przypadku sprzedania prawa własności lub tylko odstąpienia prawa użytkowania przez właściciela nieruchomości, gdzie zabezpieczenie hipoteczne pozostaje nienaruszone jako prawo rzeczowe, ciążące przedewszystkiem na nieruchomości. Nabywca tejże nie występuje tu nigdy w charakterze dłużnika solidarnego. W myśl art. 49 § i K. H. dzierżawca przedsiębiorstwa kupca rejestrowego odpowiada solidarnie za zobowiązania wydzierżawiającego, powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa. Kwestja zobowiązań, powstałych w bezpośrednim związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a więc zobowiązań o charakterze handlowym (por. art. 498 K. H.), zostaje rozwiązana w ten sposób na korzyść wierzycieli. Zabezpieczenie ich praw, które mogą być zagrożone przez umowę dzierżawy, jako skutkującą zmianę osoby, prowadzącej przedsiębiorstwo, zostaje zrealizowane przez to, iż mogą oni poszukiwać swych należności i od właściciela (wydzierżawiającego) i od dzierżawcy, zależnie od swego wyboru oraz stosownie do ich możliwości płatniczych. W ten sposób K. H. daje wyraz zasadzie, polegającej na utrzymaniu niejako ciągłości odpowiedzialności każdego aktualnie prowadzącego przedsiębiorstwo za zobowiązania własne oraz swego poprzednika. W dziedzinie handlowej zasada ta staje się do pewnego stopnia suro-gatem zasady odpowiedzialności rzeczowej sensu stricto, która przecież w odniesieniu do przedsiębiorstwa, nie posiadającego nieruchomości, nie może mieć pełnego zastosowania. Ogólnie można więc stwierdzić, że kwestja przejęcia zobowiązań w każdym razie zostaje regulowana przez umowę między stronami. W naszym K. H. jest przewidziane umowne uchylenie się dzierżawcy od opowiedzialności solidarnej, ustanowionej w art. 49 § 1 K. H., a mianowicie w art. 49 § 2, który w ten sposób nabiera charakteru iuris dispositivi. Słuszność wymaga, aby klauzula umowy w przedmiocie całkowitego lub częściowego nieDrzyjęcia przez dzierżawcę odpowiedzialności za zobowiązania, powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa, wtedy tylko obowiązywała wierzycieli, gdyby o niej zostali powiadomieni. To też art. 49 § 2 K. H. stwarza obowiązek podania do wiadomości wierzycieli lub zarejestrowania tego rodzaju klauzuli. Celem przepisu jest danie wierzycielom możności przedsięwzięcia pewnych środków ostrożności, zmierzających do zabezpieczenia ich roszczeń lub skorzystania z przepisu art. 49 § 3 K. H. na przypadek, gdyby zrealizowanie ich przedstawiało mniejsze szanse wobec ograniczenia prawa poszukiwania do osoby wydzierżawiającego. W razie skutecznego uchylenia się od odpowiedzialności ze strony dzierżawcy wierzyciele, tracąc dłużnika solidarnego w osobie dzierżawcy, wobec wydzierżawiającego zostają postawieni o tyle w lep-szem położeniu, że wierzytelności ich stają się automatycznie wymagalne. Rozszerzenie więc w tym sensie zakresu odpowiedzialności wydzierżawiającego skutkuje to, iż wierzyciele mogą nie czekać na termin poprzednio ustalony, lecz żądać uiszczenia natychmiast z chwilą wydzierżawienia. Wydzierżawiający może się obronić przed rygorem wymagalności i konieczności natychmiastowego uiszczenia jedynie w tym przypadku, o ile te zobowiązania już są, lub też zostaną należycie zabezpieczone. Zobo wiązania, zaciągnięte pod firmą wydzierżawiającego przed zarejestrowaniem dzierżawy, a więc w brzmieniu jeszcze nieuzupeł-nionem, ciążą na dzierżawcy; przyczem w myśl art. 50 K. H. mogą być one poszukiwane również i na wydzierżawiającym, jako dłużniku solidarnym. Jest to przepis iuris cogentis, zasadniczo regulujący kwe stję odpowiedzialności w czasie między chwilą faktycznego oddania w dzierżawę a zarejestrowaniem (ściślej: ogłoszeniem w myśl art. 23 § 1 K. H. w Monitorze Pol-