Magazyn6Q201

508

GRECJA

107 878 km² lądu i 22 321 km^J wysp. Graniczy z Albanją, Jugosławją, Bułgarją i Turcją. Kraj ten ma charakter wybitnie górzysty. Północno-wschodnie prowincje (Macedonja i Tracja) leżą na starych, zrównanych płytach krystalicznych o rozległych dolinach rzecznych. Pozostałą część G. wypełniają łańcuchy fałdowych gór wapiennych i łupkowych, wieku alpejskiego, stanowiących dalszy ciąg Alp Dynarskich i przechodzących przez Kretę i Rodos do Azji. Piętno dzisiejszemu krajobrazowi nadają potężne uskoki, któremi potrzaskane zostały zarówno płyty, jak i góry fałdowe. Po zatopionym w trzeciorzędzie lądzie pozostały wyspy Cyklady i Sporady. Ruchy uskokowe zachodzą jeszcze dzisiaj, o czem świadczą liczne trzęsienia ziemi (w 1931 r. 369) i wulkany: największy nieczynny Elym-bos — Olimp 2918 m, z czynnych: Santorin i in. Linja brzegowa silnie rozwinięta, szczególnie od wschodu. Liczne zatoki tworzą naturalne porty. Zach. wybrzeże strome, niedostępne z trzema zatokami: Arta, Koryncką i Messeńską. Dla komunikacji wodnej ogromne znaczenie ma kanał Koryncki między zatoką tejże nazwy a m. Egejskiem, długości 6,3 km, szerokości 24,6 m, głębokości 8 m. Rzeki krótkie o dużych spadkach nie mają znaczenia dla komunikacji. Klimat G- zmienia się z zach. na wschód. Wschód pod wpływem wiatrów z m. Czarnego jest chłodniejszy. Wybrzeża i wyspy mają klimat wybitnie śródziemnomorski, ląd — kontynentalny, upalne suche lata i bogate w opady zimy. Średnia temperatura roczna w Atenach wynosi 17,7° C. Ilość opadów zmienna, zależna od położenia (na Korfu 1 357 mm, w Atenach 343 mm). Roślinność nadśród-ziemnomorska.

2. Ludność. Ludność wynosi 6629000 osób (1934), czyli 50,9 na km². Wzrosła gwałtownie w latach 1922—25 po wysiedleniu na podstawie umowy wymiennej z Turcją 1,4 milj. Greków z Azji Mniejszej. Najgęściej zaludniona jest wyspa Korfu — 163,9/km² i Attyka 152/km*. Grecy pod względem antropologicznym są mieszańcami rasy nadśródziemnomorskiej i dynar-skiej. Mniejszości narodowe nieliczne: Turcy 3%, Słowianie macedońscy 1,3%, Ormianie 0,5%, Albańczycy 0,3%. 96% ludności należy do wyznania prawosławnego; katolików jest 35182, muzułmanów 126017.

3. Stosunki gospodarcze. Roli nadającej się pod uprawę jest zaledwie 21% (uprawianej 14%), lasów 18%, reszta to nieużytki, z których połowę stanowią pastwiska owiec (ok. 7 milj.) i kóz (ok. 5 milj.). Uprawiane są winorośl, tytoń, zboza, oliwki, figi, pomarańcze, cytryny. Przemysł słabo rozwinięty, głównie tekstylny, skórzany i tytoniowy. W 1930 r. czynnych było 76 591 fabryk, zatrudniających 181 512 robotników. Duże znaczenie ma rybołówstwo i połów gąbek. Jednym z ważniejszych produktów eksportu są koryntki, rodzynki bezpestkowe, otrzymywane z winogron, hodowanych jedynie wzdłuż wybrzeży Peloponezu i Etolji oraz na wyspach Zante (Zakynthos), Kefalonji i Leukas. W średniowieczu głównym portem wywozu był Korynt, stąd ich nazwa; obecnie handel niemi ześrodkowuje się w Patras. Najważniejszym odbiorcą jest Wielka Bryta-nja. Zbiór rodzynków w 1930 r. wynosił 151 400 t, z czego 122000 t koryntek, w 1934 r. ogólny zbiór wzrósł do 246 158 t. Do Polski wwieziono w 1934 r. 806 t. koryntek wartości 626 tys. zł. Produkcja tytoniu w 1930 r. wynosiła 70 500 t, co stanowiło 4,4% zbioru światowego. Wywóz tytoniu głównie do Egiptu. Ogólny eksport G. wyrażał się w r. 1932 sumą 2 726 179 milj. drachm. Importuje G. zboża, węgiel, maszyny, wyroby tekstylne. W 1932 r. ogólna wartość towarów importowanych wyniosła 5083472 milj. drachm. Z Polski w r. 1933 importowano za sumę 3 848 tys. zł, a eksportowano za sumę 1 814 tys. zł. Linij kolejowych w 1931 r. było 2686 km, z czego 1 445 normalnotorowych; linij telegraficznych 21 982 km, szos 13 855. Marynarka handlowa grecka w r. 1934 liczyła 594 jednostki o wyporności 1 600 309 t. Jednostką monetarną jest drachma pierwotnie równa złotemu frankowi. Po dewaluacji w r. 1928 została ustabilizowana na poziomie: 100 drachm = 1,298 dolara, poczem znów spadła i obecnie ma wartość około 5 zł. Budżet państwowy r. 1934/35 zamykał się w granicach 10,7 mil jard. drachm. Pod względem administracyjnym G. dzieli się na 37 departamentów. Stolicą są Ateny 452 919 mieszk. (1928). Największe porty: Pireus i Saloniki. Flaga państwowa: poziome pasy niebieskie i białe, w rogu biały krzyż na niebieskiem polu.

Literatura : Annuaire statigtięue de la Grice 1933.

Jadwiga Kobendzina.