Magazyn6Q801

514

GRECJA — GRENZMARK POSEN-WESTPREUSSEN

najmniej zgodnej większości parlamentarnej, stało się niemożliwe: liberałowie 126 mandatów, ludowcy Caldharisa 72, blok se-cesjonistów ludowych Theotókisa i narodowi radykali Kondilisa 60, „Partja Opinji Wolnej" (Metaxas) 7, drobne stronnictwa republikańskie 19, komuniści 15. Obóz we-nizelistów miał zatem 143 mandaty, „anty-wenizeliści" 142, a języczkiem u wagi stali się komuniści. Rokowania o utworzenie gabinetu wlokły się przez szereg miesięcy, w ciągu ich trwania zmarli czterej wybitni politycy: Caldharis, Dhemerdżis, Kondilis i Wenizelos, fotel premjera objął Metaxas, który, hołdując ideom państwa korporatyw-nego, kryzys rozwiązał w dn. 4. VIII., wobec wykrycia rozgałęzionego spisku komu nistycznego, w ten sposób, iż zaproponował królowi rozwiązanie parlamentu i zawieszenie szeregu artykułów konstytucji (prowizorycznie przywróconej konstytucji z r. 1911). Rząd prowadzi energiczną akcję na rzecz spopularyzowania idei państwa korpo-ratywnego, wypowiedział bezwzględną walkę komunizmowi (part ję komunistyczną rozwiązano), wszczął agitację przeciw dawnemu systemowi parlamentarnemu w prasie i na meetingarh i zapowiada zupełne odrodzenie narodu i państwa w przyszłym ustroju. W dziedzinie zewnętrznej rząd ten utrzymuje dawną lin ję wierności dla Porozumienia Bałkańskiego i przyjaźni z Angl ją, zbliżając się ostatnio zarazem do Niemiec. Szczególną uwagę poświęca powiększeniu sił zbrojnych oraz rozbudowie przemysłu krajowego.

Literatura : Baiowmki H.: Greckie rewolucje. „Polityka Narodów** V. Warszawa 1935. — Tent'©: Rozwój terytorialny państw bałkańskich. „Czasopismo geograficzneLwów 1936. -Denier J.: Grbce. „Monographies Sconomięues”. Paris 1932. — Driandt B.s La Grłce d’aujoimThui et la Grbce ótemellc. Paris 1934. — Driauit E. & Lhóritier M.: HisUńre diplomatigue de la Grtce de 1821 d nosjours. Paris 1925-6, 6 t. — Ecelpidi N.: Lee partia politięućS en Grhce... „Les Bałkan*” II. AtMnes 1932. — Tenis: Śconomie nationale et finances de la Grłce. „Les Balkans” II. Athhnes 1933. — Fratigoulij A. F.: La Grtce, #<m statut intemaiional_t son histoire diplomatiąue. Paris 1934. — La Grice acluelle. Athhnes 1933. - Iorga JV.r Byzance aprte Byzance. Bucarest 1934.— Isatnberł G.: L*indćpendance grecąue et VEurope. Paris 1900. — Lóskarts S. Th.: La politięue eztćricure de la Grhce avant et aprłs le congrhs de Berlin. Paris 1924. — Lhłrltier M.: La Grhce - „Les Etats contemporains”. Paris 1921. — Miller W.: A history of the Greek people 1821—1923. London 1922. — Sinko T.: Od Olimpu do Olimpji. Lwów 1928. — Ten&e: Udział Polaków w bojach i pracach Hellady. „Przegląd współczesny", t. 123, 1928. — Strupp K.: Die Beziehungen zwischen Griechenland und der Turkei von 1820—1930. „Zeitschrift f. Vólkerrecht” XVI. Breslau 1932.

Henryk Batowski.

Grenlandja.

G. jest największą wyspą na świecie (2175 600 km²). Geograficznie należy do arktycznej części Ameryki Płn., politycznie doDanji. Ponad ®/io powierzchni wyspy jest pokryte potężnym, do 3 000 m grubym, lą-dolodem. Z nad niego wysterczają odosobnione wzniesienia-nunataki. Jedynie brzegi G. są wolne od niego i zamieszkałe (88 100 km^a). W Grenlandji panuje klimat polarny, łagodniejszy na wybrzeżach płd. i zach. (śr. temp. o°), ostry na płn. (śr. temp. — 8,7°). Świat roślinny reprezentują mchy, porosty, olcha, brzoza, a świat zwierzęcy ptaki wodne i lądowe, reny, niedźwiedzie polarne, wilki, lisy i zające polarne, na wybrzeżach zaś — foki i ryby. Osady znajdują się na wolnym od lodu wybrzeżu płd. i zach. Główne miasta Godthaab i Godthavn. Mieszkańcy G. są przeważnie mieszańcami europejczyków z eskimesami. W ciągu XIX w. liczba ludności wzrosła dwukrotnie (^I7 39° mieszk.). Podstawą gospodarki jest połów ryb i fok (tran), polowanie na zwierzęta futerkowe, hodowla gęsi (puch), wydobywanie węgla i grafitu. Cały handel znajduje się w ręku państwa (monopol), to też niektórych rzeczy nie można tu otrzymać (alkohol). Obowiązuje język duński i eskimoski.

Mieczysław Klimaszewski.

Grenzmark Posen-Westpreussen.

Grenzmark Posen-Westpreussen — zachodnie rubieże dawnego W. Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich, które zostały przy Rzeszy Niemieckiej, 21. VII. 1922 połączone w okręg Schneidemuhl 7714,28 km² powierzchni. Należy tu cały pow. skwi-rzyński (Schwerin), części pow. wschow-skiego (Fraustadt), babimojskiego (Bomst), międzyrzeckiego (Meseritz), wieleńskiego, czamkowsk i ego i chodzieskiego (obecnie Netzekreis) W. Ks. Poznańskiego, oraz cały pow. wałecki (Deutsch Krone) i części pow. złotowskiego (Fiatów), człuchowskie-go (Schlochau) i skrawek wejherowskiego dawnych Prus Zachodnich. Stolicą okręgu jest Pila (Schneidemuhl). Mieszkańców 337 655 (1933), czyli 43.77/km²- Statystyka z 1925 r. wykazuje 62% ewangelików, 36% katolików i l% żydów. Większość katolików to Polacy, zgrupowani głównie