1
322 KONFERENCJE GOSPODAR. MIĘDZYNAROD. — KONGO BELGIJSKIE
Confłrence Financihre Internationale de Bruzdles. Genh# 1920. — Pigou A.: Memorandum sur le credit et les fluctua-tions des changes Genive 1920. — Reconstruction £conomique Internationale. Les grands problbnes ezaminis par un comiU d*łconomisUs et d'hommes d'affaircs. Chambre de Commerce Internationale. Paru 1936.
Leon Litwiński.
W r. 1878 słynny podróżnik H. Stanley zainicjował utworzenie Międzynarodowego Towarzystwa Afrykańskiego, założonego ostatcczn.e w r. 1882 przy pomocy i pod protektoratem króla Belgów Leopolda II. W r. 1885 na konferencji berlińskiej doprowadził król do utworzenia w sercu Afryki
1 do uznania niezawisłego państwa „Etat In-dependant du Congo“, na którego czele stanął on sam. W r. 1890 król Leopold odstąpił Kongo Belgji, która po jego śmierci w roku 1909 weszła w posiadanie niewspółmiernie rozległej kolonji, obejmującej
2 336 892 km3 powierzchni. Mocarstwa, które brały udział w konferencji berlińskiej, wolały uznać ten akt samowolny, aniżeli rozpoczynać pomiędzy sobą walkę o tę ko-lonję. Na podstawie traktatu wersalskiego w r. 1919 dołączono jeszcze do Konga mandat Ruanda-Urundi. Ludności w r. 1933 było w K. belgijskiem 9 400 000 (4 mieszkańców na 1 km2), zaś w terytorjum man-datowem ponadto około 3-ch milj. (56 mieszkańców na 1 km2). Zaludnienie stanowią murzyni Bantu i nieznaczna ilość pigmejów. Białych w r. 1934 było tylko 17 600, głównie Belgijczyków. K. Belgijskie zajmuje część dorzecza rzeki K., i rozpościera się po obu stronach równika, pomiędzy 50 20' szerokości geograficznej północnej, a 130 13' szerokości południowej i 120 10 długości wschodniej, a 3i03O' długości wschodniej.
Skrawek jego wybrzeża odcięty jest ponadto od wnętrza kraju szerokiem korytem rzeki Kongo. Jedynym portem, położonym na lewym brzegu rzeki poniżej wodospadów jest Matadi, ale leży on przy samej granicy Angoli portugalskiej, co tamuje rozwój tego miasta i portu. Niemal całe K. belgijskie jest położone poniżej 500 m n. p. m.; teren zwolna podnosi się ku wschodowi, ale osiąga znaczne wysokości tylko na pograniczu wschodniem, a mianowicie w dystrykcie Manjema 2 250 m. Klimat jest gorący, niezdrowy dla Europejczyków, gdyż prawie pozbawiony amplitud termicznych. W stolicy Leopoldville: lipiec — przeciętnie 22,4° C; marzec — przeciętnie 26,8° C; rok przeciętnie 25,3°C; opady roczne 1 412 mm.
W lasach dziewiczych żyją szympansy i goryle; w sawannach słonie i stada antylop; w rzekach dużo krokodyli. Murzyni hodują głównie kozy (1933 : 1 255 000 szt.); człowiek biały zaprowadzi! owce (1933 : 340 000 szt.), bydło (298 000 szt.) i nierogaciznę (163 000 szt.), ale hodowla odgrywa rolę zupełnie podrzędną, gdyż tereny leśne i klimat nie nadają się do niej. Koni i mułów prawie niema. Pewnych bogactw na wywóz dostarczają lasy i plantacje: olej palmowy (1933 r. — 104000 tonn), orzechy palmowe (58 500 tonn), żywice kopalne (14 500 tonn). Ponadto w nowszych czasach zaczęto uprawiać: bawełnę w dorzeczu Uelle (1933 r. — 45 000 tonn), kawę (10 000 tonn), kakao (1 110 tonn), tytoń (500 tonn). Wreszcie lasy dostarczają jeszcze nieco kauczuku z ljan Landolphia (1933 r. — 164 tonny). Główne bogactwo K. stanowią jednak kopaliny, przedewszyst-kiem miedzi, wydobywanej w okręgu Katanga, w prowincji Elisabethville (1934 r. — 110 000 tonn). Ponadto kraj dostarcza złota z okręgu Ituri (8 700 kg), srebra (82300 kg) i diamentów z okręgu Kassai (1932 roku — 3 872 tys. karatów). Dobywa się też kobalt (1933 r. — 618 000 kg) oraz nieco węgla brunatnego w Greiners-ville nad rzeką Lukuga. Komunikacja odbywa się głównie po rzece Kongo i jej dopływach. W roku 1933 było statków parowych 573 o tonnażu 42 398 tonn oraz motorowych 308 o tonnażu 18644 tonn. Kolei było 4456 km, ale sieć kolejowa wymaga uzupełnień, gdyż główny okrąg przemysłowo-górniczy Katanga, nie posiada bezpośredniego połączenia kolejowego z portami K. belgijskiego. Są to Matadi (114 statków — 410000 tonn), Borna (147 statków — 598000 tonn) i Banana (6 statków — 15 800 tonn), znaczną jednak część tonnażu portu Borna stanowią statki, kierujące się dalej — do Matadi. Ponadto istnieje połączenie lotnicze portu Matadi (10500 m) ze stolicą Leopoldville (40500 mieszk.) i miastem Elisabethville (17 200 mieszk.) w prowincji Katanga.
Bilans handlowy K. belgijskiego jest wybitnie czynny. W r. 1933 wywóz wyniósł 658 miljonów franków belgijskich, przywóz zaś 389 miljonów franków belg. Wywóz obejmuje: złoto, miedź, diamenty, kość
.