Magazyn63401

330    KONGRESY, KONFERENCJE I KOMITETY MIĘDZYNAR. — KONJUNKTURA

cza się jeden lub kilka traktatów, konwen-cyj, życzeń, zaleceń, rezolucyj, protokółów końcowych, protokółów podpisania, protokółów dodatkowych i innych aneksów. Pierwsza komisja VIII Zgromadzenia Ligi Narodów zaproponowała wprowadzenie do praktyki konferencyjnej czterech następujących zasad:

a)    Zasady większości (la rigle de la ma-jorite), na mocy której większość może uznać za obowiązującą inter se konwencję, która nie uzyskała jednomyślności;

b)    Zasady rozciągłości zobowiązań (la rigle de 1’ełendu des engagements), na mocy której zawiera się wpierw konwencje niejako ramowe, w granicach których państwa poszczególne mogą zawierać umowy specjalne;

c)    Zasady giętkości konwencyj (la rigle de la souplesse des comentions), przewidującej perjodyczne rewizje konwencyj;

d)    Zasady o duchu kodyfikacji (la rigle de 1’esprit de la codification), w myśl której dana konwencja ma zawierać nietylko stwierdzenie norm już istniejących, ale podawać nowe wskazania prawne, odpowiadające obecnym warunkom współżycia międzynarodowego.

Literatura : Hord M.: Congrle intemationauz. Paru 1923. — Gruber ». G.t Internationale Staatenkongrasc ttnd Konfe-remen. Berlin 1911.—HM Norman: The Public International Conference. Stanford 1929. — Hunt E. E.: Conferencet, Com-miteet, Conoentions. New York 1926.

Juljan Makowski.

Konjunktura.

I. Zarys teorji konjunktury. i. Pojęcie konjunktury. 2. Pełne zatrudnienie czynników wytwórczych i pojęcie nadprodukcji. 3. Bodźce konjunktury. 4. Elastyczność podaży czynników konjunktury. 5. Decyzje inwestycyjne. 6. Zasada kumulacji 1 zasada przyśpieszenia. 7. Naturalna stopa procentowa. 8. Harmonja inwestycyjna. 9. Konjunktura a stosunki z zagranicą. 10. Rolnictwo a konjunktura. 11. Prawo zmniejszającego się tempa przyrostu. II. Konjunkturalna statystyka.

I. Zarys teorji konjunktury.

1. Pojęcie konjunktury. Życie gospodarcze nie rozwija się równomiernie, lecz cyklicznie. Cykle gospodarcze są to okresy o niejednakowej długości, w których natężenie działalności gospodarczej przechodzi różne fazy rozwoju. Rozróżniamy cztery fazy cyklu gospodarczego: i) ożywienie, 2) recesja (ostra recesja nazywa się kryzysem), 3) depresja i 4) poprawa. W każdej fazie jest inne natężenie działalności inwestycyjnej, oraz inny stosunek cen do kosztów, czyli inny stan rentowności. Zasad nicze znaczenie posiada jednak nie stan inwestycji oraz rentowności, lecz ruch cen, co ostatecznie jest związane z przewidywaniem nadchodzącego stanu. Każda jednostka gospodarująca, a w szczególności producent, dokonując posunięcia gospodarczego bierze pod uwagę nietylko istniejący stan cen i kosztów, lecz przedewszystkiem stan przewidywany.

W okresie ożywienia rozmiary inwestycji są znaczne, ruch cen jest rosnący, proporcje cen i kosztów są korzystne dla przewidywania rentowności zamierzonych in-westycyj. Ceny rosną, ponieważ zwiększa się ogólna suma nominalnego popytu, czyli mamy do czynienia z inflacją kredytu. Wzrost ogólnej nominalnej sumy siły nabywczej jest podstawową cechą ożywienia, gdyby bowiem produkcja zwiększyła się, natomiast ogólna suma siły nabywczej pozostała bez zmiany, musiałaby nastąpić defla-cja, czyli spadek cen. Jest mało prawdopodobne, aby przy spadkowym ruchu cen odbywały się procesy wzrostu produkcji i in-westycyj, spadek cen bowiem oznacza zawsze ppgorszenie proporcji pomiędzy kosztami a cenami w przewidywanej przyszłości, kiedy uruchomione inwestycje zaczną produkować dobra i usługi.

Recesja oznacza załamanie działalności inwestycyjnej, spadek cen, w zakresie zaś obiegu pieniężnego — deflację.

Depresja jest fazą, w której dalsze procesy deflacyjne już się nie odbywają, poziom cen i kosztów jest niski, tern niemniej procesy inwestycyjne nie odbywają się, ponieważ przewidywane proporcje cen i ko sztów są negatywne.

Po depresji następuje poprawa; ceny i rentowność mają tendencje rosnącą, lecz rozmiary inwestycyj są jeszcze małe — dokonywane są raczej reinwestycje.

Każdy cykl gospodarczy jest zamkniętą całością. Często wyrażany pogląd, jakoby sama depresja w wystarczającym stopniu przygotowywała przejście do ponownej poprawy, jest mylny. Wprawdzie depresja przygotowuje ogólne warunki dla nowej po prawy, ponieważ w czasie jej trwania koszty są niskie, ze względu na niskie ceny i niskie płace, stopa procentowa obniża się z powodu małego zapotrzebowania na dyspozycje kapitałowe, ponadto tworzą się zwały niezaspokojonego zapotrzebowania na