Magazyn63301

729

LUDNOŚt:

Ze względu na brak danych o umieralności w dzielnicy centralnej w okresie około r. 1900 podano spadek tylko dla 3 grup województw. Spadek jak na okres względnie krótki (niewiele ponad 30 lat) jest niewątpliwie znaczny, ale nie jest w stosunkach europejskich niczem wyjątkowem — może być uważany za typowy. Typowe jest również szczególnie duże natężenie spadku w młodszych grupach wieku.

Dalszą cechą charakterystyczną stosunków polskich jest duża umieralność kobiet, której w tablicach nie uwidoczniliśmy osobno. Około r. 1900 w dzielnicy wschodniej i południowej tylko w dzieciństwie umieralność płci męskiej jest większa aniżeli umieralność płci żeńskiej. Jest to sprzeczne z większością obserwacyj z państw obcych i tłumaczy się również pierwotno-ścią stosunków demograficznych. W latach 1931/32 nadwyżka umieralności kobiet ujawnia się w wieku pomiędzy 25 a 40 rokiem życia.

Tablic wymieralności dotyczących ziem polskich w okresie przedwojennym nie obliczano. Według przybliżonego szacunku można przyjąć, że przeciętne trwanie życia noworodka około r. 1900 wynosiło 37 lat dla całości ziem polskich, 41—42 lat dla dzielnicy zachodniej, 35—36 lat dla pozostałych dzielnic. W okresie powojennym posiadamy tablicę na podstawie danych z r. 1927; tablica ta wykazuje przeciętne trwanie życia noworodka 45,9 lat (w województwach zachodnich 51,8). Ściślejsze i bardziej szczegółowe tablice obliczono na podstawie spisu ludności r. 1931 i zgonów w latach 1931 i 1932 (ob. wyżej str. 605). Oto wyjątek z tej tablicy, uwzględniający osobno miasta i wieś.

TABL. 29. FOLSKA TABLICA WYMIERALNOŚCI 1931/32.

Wiek

Polska ogółem

Miasta

Wieś

powyżej 100 000 mieszkańców

poniżej 100 000 mieszkańców

razem

mężczy źni

kobiety

razem

mężczy źni

kobiety

razem

mężczy źni

kobiety

razem

męż czy źni

ko biety

Przeciętne trwanie życia

o |    49.8|    4⁸,2|    5M|    53.°|    5°-3|    55.6|    54.°|    52.°l    55.91    4⁸-7l    47-4|    5°.o

Liczba dożywających

0	10	000	10	000	10	OOO	10	OOO	10	OOO	10	000	10	000	10	000	10	000	10	000	10	000	10	000
5	7	972	7	829	8	126	8	326	8	201	8	455	8	394	8	293	8	501	7	872	7	725	8	026
10	7	832	7	691	7	983	8	203	8	081	8	325	8	277	8	177	8	385	7	724	7	581	7	876
15	7	73i	7	597	7	873	8	124	8	OO4	8	245	8	194	8	098	8	301	7	614	7	482	7	756
20	7	5^8i	7	452	7	72 r	8	002	7	88l	8	122	8	066	7	964	8	175	7	455	7	328	7	591
30	7	171	7	047	7	306	7	642	7	501	7	813	7	693	7	574	7	818	7	025	6	913	7	144
40	6	718	6	622	6	827	7	227	7	O42	7	443	7	269	7	139	7	4°3	6	557	6	495	6	630
5°	6	141	5	995	6	297	6	650	6	363	6	956	6	712	6	5°3	6	916	5	975	5	872	6	081
60	5	156	4	886	5	424	5	581	5	074	6	077	5	749	5	396	6	088	4	991	4	779	5	197
70	3	485	3	136	3	824	3	784	3	068	4	443	4	043	3	552	4	5°7	3	34^1	3	077	3	610
80	1	356	1	no	1	592	1	445		980	1	894	1	661	1	282	2	027	1	308	1	130	1	504

Prawdopodobieństwo zgonu w ciągu roku

0	0.1552	0,1692	O, I 4O4	0.1255	0,1370	0,1138	0,1229	0,1328	0,1126	0,1623	0,1767	0,1473
5	0,0045	0,0046	0,0045	0,0040	0,0039	0,0042	0,0036	0,0036	0,0037	0,0049	0,0049	0,0048
10	0,0026	0,0026	0,0027	0,0020	0,0020	0,0020	0,0020	0,0021	0,0019	0,0028	0,0027	0,0029
15	0,0031	0,0028	0,0034	0,0023	0,0022	0,0024	0,0025	0,0024	0,0025	0,0033	0,0030	0,0037
20	0,005^1	0,0055	O.OO4R	0,0040	0,0044	0,0037	0,0043	0,0047	0,0039	0,0056	0,0061	0,0052
3°	0,0058	0,0056	0,006 r	0,0050	0,0054	0,0040	0,0052	0,0054	0,0050	0,0063	0,0057	0,0068
40	0,0074	0,0075	0,0073	0,0068	0,0077	0,0060	0,0066	0,0071	0,0061	0,0080	0,0078	0,0082
5°	0,0120	0,0143	0,0101	0,0121	0,0151	0,0096	0,0113	0,0137	0,0092	0,0124	0,0145	0,0107
60	0,0254	0,0290	0,0222	0,0259	0,0352	0,0205	0,0225	0,0265	0,0191	0,0262	0,0292	0,0236
70	0,0596	0,0668	0.0547	0,0578	0,0699	0,0501	O.0549	0,0642	0,0477	0,0601	0,0648	0,0555
80	0,1376	0.1489	0,1296	0,1489	0,1682	0.1324	0,1334	0,1489	0,1216	0,1360	0,1424	0,1288

Na podstawie rozporządzalnych materja-łów można obliczyć dla Polski współczynnik reprodukcji netto. Wynosił on około

r 1900 w przybliżeniu 1,65. Polska należała wtedy do krajów o bardzo dużym przyroście potencjalnym. Według danych z lat

47

Encyklopedia nauk politycznych.