Magazyn63601

732

LUDNOŚĆ

TABL. 31. NOWOŻEŃCY WEDŁUG WIEKU.

Kraj i okres		M ę ż c		z y i n	1		K 0 b	i e t y
		Wiek środ kowy lat	Odsetki małżeństw zawartych w wieku poniżej lat			Wiek środ kowy lat	Odsetki małżeństw zawartych w wieku poniżej lat
			20	25	30		20	25	30
Anglja .	1876-85	26.9	2,5	41,8	63.8	24,6	11.3	53.0	69,4
	1907-14	26,9	1.4	36.6	71.4	24.8	7.i	52*0	79.3
	1928-33	26,9	1.7	35.5	73.4	24.5	8.9	54.1	81,5
Bułgarja.....	I9IO-II	23,5	16,8	64.3	85,1	21,5	35.9	84.4	92,8
	1924-29	22,9	22,8	69,0	84,8	21,3	38.5	82,2	91.4
Francja......	1876-85	27.9	2.4	27.3	66,9	23.5	22,0	62,2	82,2
	I9IO-II	27,8	0,7	25,0	69.4	23.8	15.5	61,3	82,6
	1929-33	26,3	1.4	4U3	75.3	23.7	17,0	64,1	83.0
Niemcy ...	1907-14	28.5	0,2	29.9	71.8	24,2	8,8	58.3	84.4
	1923-27	27.4	. °>4	32,0	68,9	24,6	7.5	53.i	81,0
Polska ...	1931-32	26,3	3.8	40,4	77.6	23,4	20,1	64.5	85.6
Szwecja . . .	1876-85	28,4	0,1	25.9	61.6	26,2	6.3	42.5	72.7
	1908-13	28,2	0,2	25.2	63.4	25.3	7.5	48,0	77.6
	1928-33	28,8	0,1	21,1	59,4	25,6	6,8	46.5	77.5
Włochy. ...	1878-82	28,0	1,0	27.8	64.6	23.7	17.3	61,6	82,6
	1909-12	28,3	2.4	25,6	62,2	23.2	18,9	68,0	86,3
	1929-33	27,0	4,6®	35.0	73.4	23,0	26,6	65,6	86,1

⁰ Poniżej 21 lat.

tablicy tylko z pewnem przybliżeniem określają, gdzie istotnie małżeństwa są zawierane w wieku młodszym lub późniejszym. Ponadto liczby tablicy dotyczą wszystkich małżeństw, a więc także małżeństw powtórnych, które z natury rzeczy są zawierane w wieku późniejszym. Większa lub mniejsza częstość zawierania powtórnych małżeństw przez osoby owdowiałe lub rozwiedzione wpływa wobec tego na większy lub mniejszy odsetek małżeństw zawieranych w wieku późniejszym. Większa częstość późno zawieranych małżeństw u mężczyzn tłumaczy się częściowo właśnie tern, że mężczyźni zawierają częściej związek powtórny aniżeli kobiety.

Częstość występowania małżeństw obliczamy w stosunku do ludności. Najprostszą miarą będzie ogólny współczynnik zawieranych małżeństw w stosunku do całej ludności. Liczymy zwykle małżeństwa zawarte, nie nowożeńców; ten ostatni współczynnik byłby oczywiście dwukrotnie wyższy. W tablicy 32 podano współczynniki dla większości państw europejskich — o ile istniał ma-terjał statystyczny, poczynając od dziesięciolecia 1841/50, analogicznie do podanych na str. 705 i 706 współczynników, dotyczących ruchu naturalnego ludności.

Współczynniki w poszczególnych krajach, jak widzimy, ulegają dość znacznym wahaniom w czasie; wahania wystąpiłyby jeszcze silniej, gdyby uwzględnić poszczególne lata, zamiast przeciętnych dziesięcioletnich i pięcioletnich. Niektóre z tych wahań wywołane są specjalnemi okolicznościami, tak np. zwyżka współczynników, która w wielu krajach występuje w pięcioleciu 1921/25, wywołana jest tem, że po zakończeniu działań wojennych wstępowały w związki małżeńskie osoby, które tego nie mogły uczynić w latach wojny. Są również duże różnice częstości zawierania małżeństw w różnych krajach. Naogół niewątpliwie istnieje korelacja pomiędzy częstością zawierania małżeństw, a odsetkiem osób, które w danym kraju znajdują się w związku małżeńskim. Jednakże ogólne współczynniki zawieranych małżeństw są miarą równie mało precyzyjną, jak ogólne współczynniki urodzeń i zgonów.

Nieco precyzyjniejszą miarą są współczynniki, obliczone w stosunku do osób zdolnych do zawarcia małżeństwa, t. j.