Magazyn64001

736

LUDNOŚĆ

Prawdopodobieństwa rozwodu dla mężczyzn i dla kobiet zasadniczo muszą być identyczne, różnice w poszczególnych rocznikach wieku wynikają z różnicy wieku małżonków. Prawdopodobieństwo owdowienia jest poczynając od pewnego wieku

0    wiele wyższe dla kobiet, aniżeli dla mężczyzn. Dzieje się tak dlatego, że i) żona jest przeciętnie młodsza od męża, 2) umieralność kobiet jest poczynając od pewnego wieku niższa aniżeli umieralność mężczyzn.

Takie kształtowanie się prawdopodobieństw zawarcia i rozwiązania małżeństwa prowadzi do specyficznej struktury ludności zastrjowej według wieku, płci i stanu cywilnego. Mianowicie w młodszych grupach wieku znajdziemy więcej kawalerów aniżeli panien, o wiele więcej kobiet zamężnych, aniżeli mężczyzn żonatych. Poczynając od pewnego wieku stosunek się odwraca, liczba mężczyzn żonatych jest wyższa, aniżeli liczba kobiet zamężnych, natomiast liczba wdów jest bez porównania większa, aniżeli wdowców Ten stan rzeczy ujawnia się oczywiście nietylko u ludności zastojowej, ale i u ludności rzecz) wiście obserwowanej przy spisach (ob. dział D p. IV 4, str. 672

1    nast.).

Literatura: Annuaire inlemational de etcUistigue, t. II, IV, V. La Haye 1917, 1920, 1921. — Aperęu de la dłmographie des dioerspays dumonde. La Haye 1922,1925,1927,1929,1931.— Deneffei [He Berechnungen ilber die kilnftige deutsche Bev6l-kemngsentwicklung. Eine vergleichende Darstdlung. Leipzig 1938. — Dublin, Lotka: Length of Life. A Study of the Life Tobie. New York 1936. — Fertility of Marriage. „Censtu of Englandand Wales**,t.XIII. London 1917,1923. — Fogelson: Urodzenia uńdorakie w Polsce na tle międzynarodowym. „Zagadnienia demograficzne Polski*¹ .Warszawa 1936. — Ginls Saggi di demografia. Homa 1934. — Kuczyński: The Measurement of PoptUation Growth. Method* and Results. London 1936. — Marciu Dłmographie. „Traiti d*hygibne**, I. XXII. Parts 1929. — Mayr: BeoOlkerungsstatistik. „Stalistik und Gesell-schaftslehre**, t. II. TiIbingen 1926. — Newsholmet The Element8 of V\ital Statistics tn their Bearing on Social and Public Health Problemy. London 1923. — Occupational Mortality. „The Registrar-General*s Decennial Supplement. England and Wales 1931¹¹, cz. Ila. London 1938. — Prłnzing: Handbuch der medizrnischen Stalistik. Jena 1931. — Renseignements sur l*organisation actuelle des statistigues de Vitat civil dans diven ■ pays. La Haye 1929. — Rubin, Westergaard: Statisti/f der Ehen. Auf Grund der sozialen Gliederung der BevOlkcrung. Jena 1890. — Sarorgnan: Corso di demografia. Pisa 1936.— StaUstujui intemationale du mouoement de la population d'aprka les registrem de rłtat civil. Paru 1910, 1913. — Szulc: Ruch naturalny ludnoici to Polsce to latach 1895—1935. „Zagadnienia demograficzne Polski”. Warszawa 1936. — Westergaard; Die Lehre von der Mortalitdt und Morbilitdt. Anthropologisch-statistische Untersuchungen. Jena 1901. — Whipplet Vital Statistics. An Introduction to the Science of Demography. New York 1923. — Zdhn; Heiratsstatistik. „Handwffrterbuch der Staatówisacnschaften**. IV wydanie, tom V, Jena 1923. — Zaleski: DSmographus głnłrale de la Pologne. Fribourg— Lauaannc 1920. — Zlngali: Demografia. „Trattato tfaiiano di igiene**, ca. 16. Torino 1930.    Stefan Szu/c.

F. PRZYCZYNY ZGONÓW.

i. Problem. 2. Ustalenie przyczyny śmierci. 3. Umieralność niemowląt. 4. Przyczyny zgonów w pierwszej połowie życia. 5. Przyczyny zgonów w drugiej połowie życia. 6. Zmiany zachodzące w przyczynach zgonów. 7. Świadectwo zgonu. 8. Międzynarodowe mianownictwo przyczyn zgonów. 9. Rejestracja przyczyn zgonów w Polsce.

1.    Problem. Przyczyna śmierci zawsze interesowała człowieka i jako wielka zagadka, związana z końcem jego bytu na ziemi i jako pytanie, na które odpowiedź mogłaby dać racjonalne podstawy do poszukiwania dróg przedłużenia życia, jak również należyte oświetlenie zagadnienia: na czem polega obserwowany powszechnie spadek umieralności. Przez długie jednak lata liczne przesądy i wszechwładne panowanie empi-ryzmu uniemożliwiały słuszne podejście do tego zagadnienia. Całkowity zakaz lub duże trudności w dokonywaniu sekcji zwłok stały na przeszkodzie choćby makroskopowego potwierdzenia diagnozy w najprostszych przypadkach jeszcze w czasach nowożytnych. Badania zaś mikroskopowe, w wielu wypadkach niezbędne dla naukowego rozpoznania choroby, jako przyczyny zgonu, weszły w użycie dopiero w drugiej połowie ubiegłego stulecia. Wreszcie poziom wiedzy lekarskiej do ostatnich czasów nie pozwalał na dokładne rozpoznanie przyczyny zgonu nawet po dokonaniu sekcji.

2.    Ustalenie przyczyny śmierci. I dziś nie można powiedzieć, żebyśmy w najpomyślniejszych warunkach mogli zawsze ustalić dokładnie, na co chory zmarł. Na przeszko dzie stoi przedewszystkicm niedoskonałość wiedzy lekarskiej. Rozpoznanie choroby za życia nawet w szpitalu, gdzie okres stałej obserwacji chorego jest stosunkowo długi i gdzie istnieją wszelkie ułatwienia dla rozpoznania choroby, często jest niemożliwe, a badanie sekcyjne, możliwe do przeprowadzenia tylko w zakładach leczniczych, często także nie wskazuje, na co chory zmarł, tylko jakie zmiany zaszły w jego narządach i tkankach. W Warszawie, gdzie sekcje pośmiertne przeprowadza się więcej, niż w połowie przypadków (wśród zmarłych w szpitalach), odsetek rozpoznań, potwierdzonych lub uzupełnionych sekcyjnie, wynosi około 75%. Z badań tych wypływa, że w najlepszych warunkach w */» przypadków rozpoznanie pierwotne było błędne. Naturalnie w praktyce prywatnej, gdzie możliwości rozpoznania są o wiele mniejsze