653
LUDNOŚĆ
W tablicy tej ludność miast podana jest dla każdego roku w ówczesnych granicach administracyjnych; liczby dotyczą ludności obecnej, czem tłumaczy się niezgodność ich z danemi tabl. 32, w której podane są dla 1931 roku liczby ludności zamieszkałej. Od 1931 roku przybyły jeszcze trzy miasta liczące powyżej 100 tys. mieszkańców (Chorzów, utworzony w 1934 roku z m. Królewskiej Huty i paru gmin sąsiednich, Gdynia i Białystok). Zmiana ogólnej liczby miast jest skutkiem zmian prawnych w statutach odnośnych gmin; część przyrostu ludności miejskiej powinna być oczywiście zaliczona na rachunek miast nowoutworzonych.
TABL. 38. PRZYROST LUDNOŚCI MIEJSKIEJ W POLSCE, 1921—1931.
Miasta 0 liczbie ludności w 1931 roku (wtysią-cach) |
Liczba ludności |
Przyrost ludności | ||
1921 |
1931 |
w ty-siącach |
w odsetkach stanu w 1921 r. | |
w tysiącach | ||||
Ogółem . . |
6 608 |
8 689 |
2 081 |
31.5 |
Powyżej 500 |
1 389 |
i 784 |
395 |
27.4 |
200-500 |
572 |
786 |
214 |
37.4 |
IOO—200 |
527 |
779 |
252 |
47.8 |
50-IOO |
510 |
688 |
178 |
34.9 |
powyżej 50 |
3 610 |
4652 |
I 042 |
28,9 |
Przyrost ludności miast różnej wielkości był w rozpatrywanem dziesięcioleciu dość nierównomierny; grupując miasta według liczby ludności w 1931 roku otrzymujemy następującą tablicę (patrz tabl. 38).
5. Wielkie miasta pozaeuropejskie, a) Azja i Afryka. Wielkie miasta istniały w tych częściach świata od czasów starożytnych; oprócz wymienionych wyżej w p. 2 istniały one w Persji, Indjach, Chinach. Po upadku Cesarstwa Wschodniego, pod panowaniem arabskiem wznosiły się i upadały miasta takie, jak Bagdad, Damaszek, Aleksandr ja; brak jednakże jakichkolwiek bliższych danych o ich rozmiarach i liczbie ludności. Ściślejsze dane istnieją dopiero od końca XIX wieku, t. zn. od czasu, gdy kraje azjatyckie i afrykańskie zostały silniej związane z gospodarką europejską. Dla niektórych tylko miast istnieją dane, dotyczące początku tego stulecia, są one jednak niedokładne i niepewne. Rozwój ludności miast azjatyckich i afrykańskich, liczących obecnie ponad miljon mieszkańców, oraz kilku najważniejszych miast mniejszych, podaje tabl. 39; podobnie jak w tabl. 32, dla niektórych miast podane są liczby ludności w granicach administracyjnych (,,A“) oraz razem z przedmieściami (,,B“).
TABL. 39. ROZWÓJ NIEKTÓRYCH MIAST AZJI I AFRYKI.
Miasta |
Ludność w |
tysiącach około roku | ||||||
1800 |
1880 |
1900 |
1910 |
1920 |
1930 |
1938 | ||
Tokjo . . . |
... A |
800 |
I 819 |
2 186 |
2 273 |
2 07I | ||
Osaka ..... |
B |
. |
. |
5 4°8 |
6086 | |||
350 |
996 |
I 227 |
1 253 |
2 454 |
3102 | |||
Szanghaj..... |
... A |
300 |
650 |
650 |
I OOO |
2035 | ||
Tientsin..... Peiping (Pekin) . . |
B |
. |
3 124 |
3 490 | ||||
600 700 |
75° 1 000 |
800 693 |
800 805 |
1 389 850 |
1 290 1 5^9 | |||
Kalkutta..... |
450—600 |
612 |
848 |
896 |
908 |
i I97a | ||
Bombaj...... |
100—200 |
773 |
770 |
979 |
1 176 |
1161 | ||
Kair....... |
300 |
375 |
57° |
854 |
791 |
1060 |
1311 | |
Nagoya...... |
. |
289 |
378 |
43° |
907 |
1083 | ||
Kjoto ...... |
250 |
. |
381 |
442 |
59i |
765 |
1 o8ib | |
Nankin...... |
35° |
. |
270 |
267 |
377 |
561 |
1 013b | |
Madras...... |
180—300 |
406 |
509 |
519 |
527 |
647 |
. | |
Rangoon ..... |
30 |
134 |
235 |
293 |
342 |
400 |
. | |
Baku....... |
112 |
218 |
256 |
575 |
710 | |||
Aleksandrja .... |
20 |
231 |
320 |
332 |
445 |
575 |
. | |
Batawja..... |
97 |
Il6 |
139 |
254 |
437 |
. | ||
Johannesburg . . . |
156 |
237 |
288 |
336 |
a — z przedmieściami 1486 tys. b — z przedmieściami