Magazyn62501

821

ŁOTWA

Ł. jest krajem słabo zaludnionym. Ludność jej (według spisu z 1935) wynosi ¹ 95° 5^oz osoby, w tem 912051 mężczyzn, a 1 038451 kobiet. Średnia gęstość zaludnienia dla całego państwa wynosi 29,6 osób na km³, jeśli zaś wyłączyć ludność Rygi, otrzymamy przeciętną gęstość zaledwie 22,3. Najgęściej zamieszkała jest Latgalja, gdzie zamieszkuje od 25,5 do 44,4 osób na km* (w pow. dyneburskim), przeciętnie zaś 36,2; najrzadsze zaludnienie posiada Liflandja: 16,5 do 18,7, przeciętnie zaś 17,6 osób/km*.

Pod względem narodowościowym ludność Ł. rozpada się na kilka grup: główną masę ludności stanowią Łotysze (75,5% ogółu mieszkańców, czyli 1 472 612 osób), drugie miejsce zajmują Rosjanie (206499), następnie Żydzi (93 479), Niemcy (62 144), Polacy (48 949), Białorusini (26 867) i Litwini (22913); resztę stanowią: pewna ilość Estów, wymierających Liwów i osoby narodowości nieokreślonej. Rosjanie i Białorusini zamieszkują przeważnie w Latgalji, wzdłuż granicy sowieckiej, Żydzi — w Rydze i po miastach i miasteczkach, Niemcy — przedewszystkiem w Rydze i w znacznej ilości w Kurlandji. Polacy tworzą 2 główne skupienia: pierwsze — to trzy południowe powiaty Latgalji (Dynaburg, Rzeżyca i Lucyn) oraz przyległy powiat iłłuksztań-ski, należący do Zemgalji, drugie — to miasto Ryga.

Ilość Polaków, zamieszkałych na Ł. jest niewątpliwie większa niż podawana przez oficjalną statystykę łotewską. Spis rosyjski z 1897 r. wykazał na omawianym terenie 65 056 osóh ludności polskiej, spisy łotewskie: w roku 1920 — 54 567 osób, w roku 1925 — 51 194 osoby, w r. 1930 — 59 374 osoby i ostatni w r. 1935 — 48 949. Szczególnie zdumiewające jest zmniejszenie się liczby Polaków w okresie 1930—35 aż o przeszło 10 tys. osób, tem bardziej, że podczas gdy przyrost na Ł. jest wyjątkowo mały (3,99°/°°), szczególnie w miastach (o,49°/oo), w Latgalji, gdzie jest dużo Polaków i Rosjan, osiąga on io,05°/oo; ilość Polaków powinna więc stale wzrastać. Według obliczeń Sworakowskiego w dn. 1. I. 193 \ r. na Ł. znajdowało się co najmniej 67 000 Polaków.

Większość ludności Ł. jest wyznania lute-rańskiego (1 075 641), prawie pól miljona stanowią katolicy, przeszło 300 tys. prawosławni i staroobrzędowcy, inne religje mają tylko niewielkie ilości wyznawców. Ludność zatrudniona w rolnictwie i hodowli stanowiła do niedawna 80% ogółu mieszkańców, obecnie stanowi jeszcze 68%; z pośród pozostałych 11% znajduje zatrudnienie w przemyśle, około 5% w handlu, 2,5%' w komunikacji, reszta w służbie publicznej, wolnych zawodach i t. p.

Stopień wykorzystania ziemi najlepiej charakteryzuje poniższe zestawienie: ogólna powierzchnia: 6 243 776 ha, z tego: gruntów ornych — 2 113684 ha (33,9%). łąk — 905 267 ha (14,5%), pastwisk — 751 484 ha (12,0%), lasów 1 747 160 ha (28%), resztę, t. j. 726 tys. ha (11,6%) stanowią nieużytki, drogi i t. p. Gleby są naogół mało urodzajne, to też uprawa zbóż nie ma wielkich widoków rozwoju. Najlepsze gleby posiada zachodnia część równiny Mitawo-Ryskiej. Stanowi ona „spichrz" Ł. Podstawowemi roślinami uprawnemi są: żyto, owies i kai tofle; duże znaczenie posiada też uprawa lnu i koniczyny. Duża ilość łąk i pastwisk stworzyła podstawę dla hodowli bydła i rozwoju gospodarstwa mlecznego. W r. 1936 było na Ł. 1 261 400 sztuk bydła rogatego, 1 351 óoo sztuk owiec, 674400 sztuk świń, 388800 sztuk koni. Terenem najintensywniejszej hodowli bydła, owiec i świń jest Liflandja, gdzie jałowe gleby nie sprzyjają uprawie zbóż. Hodowla koni rozwinięta jest najsilniej w Latgalji, gdzie koń stanowi niezbędną siłę pociągową przy uprawie roli. Jednem z największych bogactw Ł są lasy. 78% ogólnej ich powierzchni stanowią drzewostany iglaste, przeważnie sosnowe, reszta przypada na drzewostany liściaste, przeważnie brzozy i olszyny. Najbardziej zalesiona jest Liflandja, po niej Kurlandja, najmniej lasów posiada Latgalja. 84% lasów należy do państwa.

Bogactw naturalnych Ł. prawie nie posiada, to też przemysł jest słabo rozwinięty. W r. 1936 na całym obszarze państwa istniało 5 565 zakładów przemysłowych, zatrudniających 100 682 robotników. Są to przedewszystkiem zakłady oparte na surowcach, dostarczanych przez rolnictwo, lub leśnictwo: mleczarnie, fabryki przetworów spożywczych, garbarnie, papiernie, tartaki i t. p.

Największem ogniskiem przemyslowem i handlowem kraju jest Ryga. Położona przy ujściu Dźwiny, posiada ona doskonały port, składający się z portu właściwego,