Magazyn6 2601

922 MIEDZlNSKI BOGUSŁAW — MIERZENIE POD WZGLĘDEM PRAWNYM

a w czerwcu został powołany do zorganizowania oddziału II sztabu Min. Spraw Wojskowych i mianowany jego szefem. Na stanowisku tem pozostawał do jesieni 1921 r., poczem został powołany na zastępcę generalnego adjutanta Naczelnika Państwa. W listopadzie 1922 r. wszedł do sejmu z listy P. S. L. Piasta; w maju 1923 r. wystąpił z klubu poselskiego Piasta i przeszedł do P. S. L. Wyzwolenia. Mandat poselski piastował do września 1938 r. (w latach 1928—1935 z ramienia B. B. W. R.). Od stycznia 1927 do kwietnia 1929 r. był ministrem poczt i telegrafów. Po złożeniu teki objął redakcję „Gazety Polskiej", którą prowadził do listopada 1938 r. W latach 1930—1935 był generalnym referentem budżetu. W latach 1935—1938 był wicemarszałkiem sejmu. Mianowany dn. 23 listopada 1938 r. senatorem, dn. 28 tegoż miesiąca został wybrany marszałkiem senatu.

M. ogłosił drukiem: Wczoraj — dziś — jutro. Warszawa 1938. — Uwagi o sprawie żydowskiej. Warszawa 1938.

Mierzenie pod względem prawnym.

1. Teksty polskiego prawa o miarach. 2. Najważniejsze normy i instytucje prawa o miarach, a) Uwagi ogólne, b) Jednostki miar. c) Narzędzia miernicze. 3. Organizacja administracji miar.

1. Teksty polskiego prawa o miarach. Główny Urząd Miar (GUM) wydaje perjo-dycznie w odstępach około roku wykaz prze pisów, dotyczących miar i narzędzi mierniczych, obowiązujących w dniu jego wydania, wobec tego poniżej wymienia się tylko najważniejsze:

Dekret o miarach, ustawa o rachubie czasu (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 307 z r. 1922), zarządzenie (domniemane) z r. 1582 o wprowadzeniu kalendarza gregorjańskiego (tekst niezachowany), rozporządzenia o rozciągnięciu obowiązku legalizacji narzędzi mierniczych, o obowiązku legalizacji nowych narzędzi mierniczych, przepisy legalizacyjne o narzędziach mierniczych wogóle, przepisy ogólne o trybie aprobowania typów narzędzi mierniczych, instrukcja legalizacyjna ogólna, ustawa o Międzynarodowej Konwencji Metrycznej, statut i regulamin Urzędów Miar.

2. Najważniejsze normy i instytucje prawa

0    miarach, a) Uwagi ogólne. Ingerencja prawa w dziedzinie mierzenia datuje się od najdawniejszych czasów. W wieku XIX-tym i w początku XX-go następuje powszechnie na kontynencie europejskim przejmowanie przez państwo agend samorządowych, dotyczących narzędzi mierniczych poza sprawami jednostek miar, które i przedtem już należały do kompetencji władz państwowych. Jednocześnie zwiększa się ingerencja władz, która w epoce poprzedniej dotyczyła wyłącznie dokładności narzędzi mierniczych, a od doby upaństwowienia także i konstrukcji tych narzędzi. Gwałtowny rozwój techniki znakomicie rozszerza zakres tej ingerencji pod względem ilości rodzajów narzędzi mierniczych. Przedmiotem prawa o miarach są jednostki miar, narzędzia miernicze i sposoby posługiwania się niemi, a najogólniej-szem jego zadaniem — zapewnienie ładu

1    bezpieczeństwa publicznego przy mierzeniu i czynnościach mających z niem związek w okolicznościach, w których wymaga tego interes publiczny, ułatwienie i uproszczenie stosunków państwowo-administracyj-nych, gospodarczych i życiowych w kraju, a także stosunków międzynarodowych.

b) Jednostki miar. W dziedzinie jednostek miar, cele te osiąga się przez prawne ustalenie systemu dobrze określonych (Dekret o Miarach z dn. 8. II. 1919 (Dz. U. R. P. Nr. 72, poz. 661 z 1928) legalnych jednostek miar, jednakowych nietylko dla całego tery tor jum państwowego, lecz i dla możliwie największej ilości krajów (tendencja do zupełnej powszechności). Od systemu takiego żąda się aby był spójny, t. j. aby jednostki różnych klas wielkości były uzależnione od kilku jednostek podstawowych i to w sposób możliwie najprostszy, dla uniknięcia t. zw. współczynników pasorzytnych, które komplikują rachunki (źródła błędów i zbędnej pracy, a więc poważna pozycja zmarnowanego wysiłku w gospodarstwie społecznem). Układ jednostek dla każdej klasy wielkości musi być zgodny (o ile to tylko możliwe) z systemem liczenia, a więc dziesiątkowy. W obrocie publicznym, aktach i czynnościach urzędowych i umowach rządowych miara może być wyrażana tylko w legalnych jednostkach miar (Dekret o Miarach z 8. II.