Magazyn6 6001

956

MŁODOCIANI I DZIECI (OCHRONA PRACY)

przez młodocianych (Dz. U. R. P. Nr. 4, poz. 40), pracodawca obowiązany jest zwalniać młodocianego z pracy na naukę tylko wówczas, jeżeli nauka odbywa się w godzinach pracy. W niektórych państwach, jak np. w Niemczech i w b. Austrji, wszystkie szkoły dokształcające zorganizowane są w dzień, u nas jednak, niestety, dotychczas większość szkół ma naukę w godzinach wieczornych i młodzież nie korzysta przeważnie ze zwolnień z pracy, musi uczyć się w szkole po przepracowaniu 8 godzin w przedsiębiorstwie. W ostatnich latach, w myśl dążeń Min. W. R. i O. P. oraz Min. Opieki Spoi. powstaje coraz więcej szkól dziennych, w szkołach zaś wieczornych i popołudniowych organizuje się dożywianie uczniów, którzy muszą niejednokrotnie wychodzić z domu bardzo wcześnie do pracy i wracają do domu ze szkoły późno wieczorem i przez cały dzień nie mają możności spożycia ciepłego posiłku, co odbija się fatalnie na ich zdrowiu. Dożywianie zostało już zorganizowane w wielu szkołach dokształcających.

4. Prace wzbronione młodocianym. Młodociani, rozpoczynający pracę po ukończeniu lat 15, nie są jeszcze dostatecznie silni fizycznie i rozwinięci, aby mogli być zatrudniani przy wszelkiego rodzaju pracach. Dlatego też art. 4 ustawy mówi, że zatrudnianie młodocianych i kobiet jest wzbronione w warunkach, w których praca jest szczególnie niebezpieczna lub szkodliwa dla zdrowia, oraz przy robotach ciężkich lub niebezpiecznych dla zdrowia, moralności i dobrych obyczajów. Na podstawie tego artykułu wydawane są specjalne spisy robót wzbronionych:    oddzielnie młodocianym

i oddzielnie kobietom. Ostatnie takie spisy zostały wydane rozporządzeniem Min. Op. Spot. w dn. 3. X. 1935 (Dz. U. R. P. Nr. 78, poz. 484).

Spis robót wzbronionych młodocianym jest bardzo obszerny, przytem motywy wprowadzonych zakazów są najrozmaitsze. Usunięto młodzież od prac, wymagających zbyt dużego wysiłku fizycznego, przede-wszystkiem więc ograniczono wagę przenoszonych przez młodocianych przedmiotów; od prac w zbyt wysokiej temperaturze (ustalone jest maximum temperatury, przy której wolno jest zatrudniać młodocianych); od prac szkodliwych ze względu na trujące wpływy różnych czynników, ze względu na pyły, kurz, wyziewy i t. d. Jednym z poważnych motywów zakazu niektórych prac jest sprawa bezpieczeństwa samego młodocianego, przeważnie lekkomyślnego i nierozważnego, jak i bezpieczeństwa otoczenia, brane są też pod uwagę motywy moralności, wychowawcze i t. p. Spisy robót wzbronionych młodocianym i kobietom wprowadzone są w różnych państwach, ale nie są one jednakowe co do rodzaju prac zakazanych.

5.    Czas pracy młodocianych, aj Zakaz pracy nocnej. Młodocianych obejmują ogólne przepisy o czasie pracy, ustalone w ustawie o czasie pracy, ponadto jednak ustawa w przedmiocie ochrony młodocianych i kobiet wprowadza dalsze ograniczenia. Zakaz pracy nocnej został wprowadzony art. 8-ym ustawy, przyczem odpoczynek nocny młodocianych ustala się na co najmniej 11 godzin i obejmuje w zakładach, pracujących na jedną zmianę, czas między godz. 20-ą a 6-ą, w zakładach, pracujących na 2 zmiany — czas między godz. 22-ą a 5-ą rano. Zakaz ten jest zupełnie słuszny ze względu na konieczność ochrony młodego organizmu od nadmiernego zmęczenia, wywołanego pracą w nocy. Nie stosuje się on jednak do młodocianych, którzy ukończyli lat 16: w wypadkach siły wyższej oraz przy pracach, których nie można przerywać (prace ciągłe) w następujących przemysłach: w hutach żelaza, hutach szkła, papierniach i cukrowniach, wyrabiających surowy cukier. Wyjątki te zostały ustalone w konwencji międzynarodowej w sprawie pracy nocnej młodocianych w przemyśle (konwencja waszyngtońska).

b) Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych. Art. 10 ustawy zakazuje zatrudniania młodocianych w godzinach nadliczbo wych z wyjątkiem nadzwyczajnych wypad ków, przewidzianych w art. 6-ym ustawy o czasie pracy. Przepis ten jest całkowicie uzasadniony, nie można bowiem bez szkody dla zdrowia młodocianego zatrudniać go pracą, trwającą dłużej, niż 8 godzin, lecz trzeba pozostawić młodemu, niezupełnie jeszcze sformowanemu fizycznie organizmowi dość czasu w ciągu dnia na odpoczynek. Zakaz ten bierze zresztą pod uwagę i to, że młodociani obowiązani są uczęszczać na naukę dokształcającą, a praca w godzinach nadliczbowych stanowiłaby przeszkodę w nauce szkolnej.

6.    Zakaz bezpłatnego zatrudniania młodocianych i pobierania przez pracodawcę wynagrodzenia za naukę młodocianych. Przepis ten wprowadziła nowela do ustawy z października r. 1931, a więc obejmuje on tylko