Magazyn60901

1005

MURZYNI

i w północno-zachodnich dzielnicach Konga. Czarna skóra, wełniste krucze włosy, wysoki wzrost, o przeciętnej i m 73 cm, umiarkowana długogłowość o przeciętnym wskaźniku głowy 74 do 75, płaski szeroki nos, grube, często wywinięte wargi i nieraz silnie występujący prognatyzm cechują murzynów właściwych. Plemiona ich mają wiele wspólnych cech kulturalnych, budują chaty z dachem szczytowym, jako broń posiadają łuki ostro zakończone na oby-dwuch końcach ze strunami roślinnemi, miecze i plecione tarcze, ale nie mają ani pałek, ani proc. Ich instrumenty muzyczne stanowią bębny drewniane i specjalny rodzaj gitary, na której każda struna ma swoją oddzielną podporę. Nie noszą ubiorów ze skóry, lecz z kory i włókien palmowych. Maski oraz figury ludzkie, wyrzeźbione w drzewie i kości, spotyka się często, natomiast niema koszyków plecionych i podpórek pod głowę, charakterystycznych u Nilotów i Bantu. Nie posiadają bydła; domowemi zwierzętami u nich są psy, kozy, świnie i kury. Zajmują się rolnictwem, a właściwie warzywnictwem, uprawiając głównie fasolę, gurdy, banany i orzechy ziemne. Gdzie niegdzie spotyka się u nich jeszcze kanibalizm, energicznie zwalczany przez władze europejskie. Murzyn prawdziwy posiada niezwykłą zręczność w stosowaniu sztuki plastycznej i przewyższa pod tym względem wszystkie inne ludy Afryki. Na specjalną uwagę zasługują przedmioty rzeźbione z kości słoniowej, drzewa, a nawet z bronzu. Cechą socjalną, niezwykle szeroko rozwiniętą wśród murzynów właściwych, jest istnienie bardzo licznych towarzystw tajnych. Wiele z pośród nich ogranicza swą działalność do wzajemnej pomocy lub do nadawania wyróżnień społecznych, ale są i towarzystwa prawdziwie tajne, bardzo wpływowe, których działalność jest nielegalna z punktu widzenia białego człowieka, a czasem nawet anty-socjalna z punktu widzenia murzynów. Ale te towarzystwa są nieliczne.

Półhamici i Niloci są to rasy mieszane, które w mniejszym lub większym stopniu uległy wpływom hamitów, ludów kaukaskich, które w przeciągu długiego okresu czasu przywędrowały falami do Afryki z północnego wschodu. Były to ludy pasterskie, o wyższym stopniu kultury i lepiej uzbrojone aniżeli murzyni, u których nie było wieku bronzowego. Pod ich naporem ustępowali murzyni na południe. Początkowo hamici, którzy byli pasterzami, odgrywali rolę arystokracji i zawierali małżeństwa między sobą, ale stopniowo wytworzyły się warstwy mieszańców, którzy kulturalnie stali wyżej od murzynów i łączyli pasterstwo z rolnictwem. Pod naporem nowej fali emigracji hamickiej ci mieszańcy emigrowali na południe i tam wśród murzynów odgrywali tę samą rolę arystokracji kulturalnej i pasterskiej, co hamici czystej rasy na północy. Proces ten powtarza! się kilkakrotnie w ciągu wieków, czego wynikiem było, że wpływy rasy hamickiej prze-siąknęły daleko na południe kontynentu, zmniejszając się stopniowo ku południowi. Wskutek takiego procesu istnieje wśród murzynów shamityzowanych wielka różnorodność typów i z tego względu cechy językowe są w danym wypadku najlepszym materjalem orjentacyjnym. Półhamici zamieszkują wschodnią część kontynentu, a głównie centralną część Afryki wschodniej. Najbardziej charakterystycznymi są: Masajowie, Nandi, Kikuju i Sukowie; wzrostu średniego (i,68 do 1,70 m), wysmukli, długogłowi, chociaż mają wskaźnik głowy nieco mniejszy od Nilotów. Przej-ściowemi typami są szczepy Lotuko i Bari na pograniczu Sudanu. Wszyscy posługują się językami pochodzenia hamickiego. Niloci stanowią inną grupę murzynów shami tyzowanych. Zasiąg ich geograficznie ogranicza się do południowej części doliny Nilu oraz najbliższych oaz, przyczem sięgają na południu aż do jeziora Kiogo w Ugandzie. Najwybitniejsi przedstawiciele Nilotów, szczepy Szilluk i Dinka, są długogłowcami o wskaźniku 72, wysokiego wzrostu (1,78 do 1,80 m). Posługują się językiem należącym do grupy języków sułańskich.

Grupa ludów znanych pod ogólną nazwą Bantu, obejmuje liczne plemiona, zamieszkujące centralną i południową Afrykę. Posiadają one większą domieszkę krwi hamickiej na wschodzie i na południu, mniejszą zaś na zachodzie i na północy. Łącznikiem jest dla nich wspólny język, którego kolebką są okolice Wielkich Jezior. Na podstawie lingwistycznej obejmuje się nazwą „Bantu" wszystkich czarnych, którzy człowieka określają słowem „ntu". Z przedrostkiem liczby mnogiej słowo to przyjmuje formę „Ba-ntu“, co oznacza „lud", „szczep"