Magazyn6
601

10 NAGÓRNY ANTONI — NAJWYŻSZY TRYBUNAŁ ADMINISTRACYJNY

odbytych w Danji, Szwecji i Prusach, następnie wydał po francusku i po polsku p. t.: Kwestja wódki uważana ze stanowiska ekonomji społecznej, a głównie pod względem podatku (Warszawa 1894). W 1865 N. założył pismo miesięczne p. t. „Ekonomista", poświęcone zagadnieniom teoretycznym i ogólno-gospodarczym, z tygodniowym dodatkiem informacyjnym p. t. „Merkury". Do redakcji „Ekonomisty" należeli m. in. Antoni Okolski, Aleksander Moldenhawer, J. B. Oczapowski i J. Kirszrot. N. wydawał „Ekonomistę" do końca 1868. Następnie miesięcznik przeszedł w ręce Wiktora Somera. N. nie przestał jednak zasilać „Ekonomisty" swojemi pracami. Po śmierci Somera w 1874 „Ekonomista" przestał wychodzić. Następnie jednak w 1878 N. wznowił pismo w postaci tygodnika, który jednak krótko istniał. Od 1869 N. był naczelnikiem wydziału przemysłu w Banku Polskim, w 1875 zaś został viceprezesem i na tern stanowisku pozostawał aż do przekształcenia Banku Polskiego na oddział rosyjskiego Banku Państwa. N należał do założycieli Banku Handlowego w Warszawie, Tow. Spożywczego „Merkury", Tow. Wzajemnego Kredytu i t. d. Był wreszcie viceprezesem kolei Fabryczno-Łódzkiej. Zmarł w Grodzisku pod Warszawą 24. XI. 1896. Jako ekonomista N. był zwolennikiem liberalnej ekonomji francu skiej, zwłaszcza Bastiata, Chevaliera i Du-noyera. Swoje poglądy na metodę i treść ekonomji przedstawił w artykule p. t.: „Znaczenie ekonomiki w cywilizacji nowoczesnej", zamieszczonym w I tomie „Ekonomisty" z 1865 (oraz odbitka).

Literatura: Nagćmp Antoni, (Wspomnienie potmintne). „Bi bijoleka Warszawska,". Tom IV. 1896. — Nagdmy Antoni, (Wspomnienie pośmiertne). „Ateneum". Tom IV. 1896.

A. Grodek.

Najwyższy Trybunał Administracyjny.

I. Kompetencja. 2. Organizacja. 3. Skarga. 4. Rozprawa. 5. Wyrok. 6. Wykonanie wyroku. 7. Zasady postępowania. 8. Wyjaśnienie przepisów.

t. Kompetencja. Najwyższy Trybunał Administracyjny wykonuje kontrolę administracji skarbowej; jednak tylko w tych przypadkach, w których strona (wyjątkowo przewodniczący podatkowej komisji odwoławczej) poddaje sprawę swoją jego orzecznictwu. Trybunał ten powołany jest do orzekania o legalności wydanych zarządzeń i orzeczeń, jest zatem gwarancją porządku prawnego i ochroną praw płatników (Konstytucja R. P., art. 70). Zaskarżenie orzeczenia i zarządzenia powinny zapaść w toku postępowania właściwych administracyjnych władz państwowych (także komisyj podatkowych) i samorządowych i to w ostatniej instancji. Nadto wyjaśnia Trybunał na żądanie Prezesa Rady Ministrów lub swojego pierwszego prezesa przepisy prawne wątpliwe lub powodujące rozbieżność w orzecznictwie (Rozp. Prez. R. P. z 27. X. 1932, Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 806).

Wyłączone są z pod orzecznictwa N. T. A. sprawy należące do sądów powszechnych, np. wykreślenie wpisów hipotecznych (O. P. A. 1934: 656), zwrot należności pocztowych (O- P. A. 1938: 2400) i telefonicznych (O. P. A. 1938: 2179); sprawy rozstrzygane przez władze na podstawie swobodnego uznania, dowolność jednak jest przedmiotem rozstrzygania (O. P. A. 1938: 210, O. P. A. 1932: 39, O. P. A. 1935: 1077); sprawy nominacji na publiczne urzędy i stanowiska; sprawy reprezentacji wobec obcych państw i władz; sprawy wojskowe; sprawy odpowiedzialności służbowej i dalsze sprawy specjalnemi przepisami wyjęte z pod kompetencji N. T. A. (art. 236). Włączone wyraźnym przepisem do kompetencji N. T. A. są sprawy koncesji na uprawę i sprzedaż tytoniową oraz emerytur przedsiębiorstwa Polski Monopol Tytoniowy (ust. z 18. III. 1932, Dz. U. R. P. Nr. 26, poz. 240). Inwalidzki Sąd Administracyjny przy N. T. A. do spraw zaopatrzeń po inwalidach, poległych, zaginionych i zmarłych w związku ze służbą wojskową utworzony został w 1935 (p- ust. z 26. III. 1935, Dz. U. R. P. Nr. 26, poz. 177 i Rozp. Pr. R. M. z 14. V. 1935. Dz. U. R. P. Nr. 38, poz. 263, regulamin).

2. Organizacja. Na czele N. T. A. stoi i sprawuje nadzór pierwszy Prezes mianowany i odwoływany, jak wszyscy sędziowie, przez Prezydenta R. P. na wniosek Prezesa Rady Ministrów. W N. T. A. istnieją trzy Izby, każda z Prezesem na czele. Sędziowie mają zastrzeżone w konstytucji prawa sędziowskie. Do uzyskania stanowiska sędziego wymagana jest albo służba sędziowska, albo prokuratorska, albo referendarska w administracji, albo wreszcie 15-letnia adwokacka. Zresztą stosuje się do stosunku służ-