Magazyn6
801

12

NAJWYŻSZY TRYBUNAŁ ADMINISTRACYJNY — NAPASTNIK

sce uchylonego przez N. T. A., nie może powiększać ciężaru lub pogarszać sytuacji prawnej płatnika (O. P. A. 1937: 1773). Jak może opiewać, w jakiej mierze władza jest związana p. Zb. 478 S, O. P. A. 1933: 205 z glosą Urbanowicza (1888 z glosą Panejki) i O. P. A. 1933: 206, 1934: 792 i 793 z glosą St. Hilbrichta.

6.    Wykonanie wyroku. Wykonanie wyroków N. T. A. przez władze nadzoruje Prezes Rady Ministrów. Stosowanie zasad uchwalonych przez N. T. A. jest nakazane także władzom administracyjnym w praktyce (Okólnik Prezesa Rady Ministrów z 19. II. 1930, Nr. 3148 i Rozp. Ministra Skarbu z 26. V. 1930, D. I. 2268/1/30 O. P. A. 1932:1) pod groźbą odpowiedzialności dyscyplinarnej, a w danych okolicznościach także cywilnej, p. glosa Wasiutyńskiego przy O. P. A. 1935: 974. Prawomocne orzeczenia władz nie stają się nieważne przez uznanie przez N. T. A. nielegalności podstawowego przepisu w podobnej sprawie (O. P. A. ^I935^: 974) > winny jednak być w miarę możności unieważnione i sprostowane drogą nadzoru w imię podstawowych zasad państwa praworządnego.

7.    Zasady postępowania. Zasady postępowania, o ile nie zostały ujęte przepisami, ustala N. T. A. w drodze swojej judykatury, co jest ważne szczególnie dla administracji skarbowej. Tak np. ustalił zasadę obowiązkowego podawania podstaw i motywów orzeczenia, pouczenia o środkach prawnych, należytego zawiadamiania o posiedzeniach i oględzinach, umożliwienia obrony płatnikowi, niezwłocznego skierowania podania do władzy właściwej, gdy do niewłaściwej zostało wniesione i t. d. Tern większe jest znaczenie judykatury, że Rozp. Prez. R. P. z 22. III. 1928, Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 341 o postępowaniu administracyjnem nie odnosi się do danin skarbowych, lecz normuje takie zasady tylko dla administracji ogólnej.

8.    Wyjaśnienie przepisów.Wyjaśnienie przepisów prawnych, które budzą wątpliwość lub których stosowanie wywołało rozbieżność w orzecznictwie, następuje uchwałą zgromadzenia ogólnego, zwołanego na wniosek Prezesa Rady Ministrów lub pierwszego Prezesa N. T. A. (Rozp. Prez. R. P. o N. T. A., § 12).

Ignacy Welnfeld.

Napastnik.

N. w prawie narodów jest to państwo do-konywujące ataku czyli napaści (agression, Angriff) na drugie państwo, z którem znajduje się w tym momencie w stanie pokoju. W prawie narodów przed wielką wojną spotykamy pojęcie „napaści niesprowokowanej“ jako casus foederis w traktatach przymierzy, jak np. w traktacie przymierza Austro-Węgier, Niemiec i Włoch z 20. V. 1882. Pojęcie to oznaczało wówczas faktyczne wszczęcie kroków nieprzyjacielskich. Treść prawną pojęcie to zyskuje w systemie prawa narodów, opartym na pakcie Ligi Narodów, który wprowadza je w art. 10, zawierającym zobowiązanie członków Ligi szanować i chronić przed wszelką napaścią z zewnątrz obecną nietykalność terytorjalną i niezależność polityczną wszystkich członków Związku. Art. 10 ma na celu obronę stanu posiadania tery tor jalnego przed gwałtem. Rozstrzygający jest zamiar aneksji, nie zaś samo wkroczenie zbrojne na tery-torjum (Scialoja, Schiicking-Wehberg, Winiarski). Na tern samem stanowisku stanęła tymczasowa komisja mieszana Ligi Narodów, która w 1923 przygotowała traktat o wzajemnej pomocy. Uważała ona, że decydująca dla określenia napastnika jest jego intencja (in-tention agresswe), która przejawiać się może zarówno w odrzuceniu arbitrażu, jak w przygotowaniach do wojny, mobilizacji wojskowej lub przemysłowej, propagandzie, stanowisku prasy. Natomiast co do pogwałcenia granicy wypowiedziała się komisja, że może stanowić dla małego kraju prewencyjny środek obronny, i wyraziła opinję, że obok wypadków, w których fakt napaści jest niewątpliwy, gdy np. mamy do czynienia z nagłym atakiem, są inne, gdzie decyduje ogólne wrażenie. Komisja nie dała ścisłego określenia napaści i zaleciła pozostawienie szerokich granic uznaniu Rady Ligi Narodów, wobec czego projekt traktatu o wzajemnej pomocy upadł. Protokół genewski z 1924 uznawał za napastnika, z wyjątkiem przeciwnej decyzji Rady Ligi Narodów, powziętej jednomyślnie, państwo, które odmówiło poddania sporu pod procedurę pokojową, przewidzianą w art. 13 i 15 paktu, albo nie zastosowało się do decyzji, powziętej w drodze tej procedury, lub też pogwałciło środki tymczasowe, zalecone przez