Magazyn6001

114

OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

polegający w istocie tylko na zarejestrowaniu zgłoszonych pomysłów, ma tę zaletę, że jest prostszy i mniej przewlekły, niż system germański (angielsko-amerykański), wymagający badania wynalazków i w związku z tern znacznych urządzeń, jak laboratorja, bibljoteki i wyszkolony personel, nie daje jednak oceny i zanalizowania pomysłu, jak to jest w systemie germańskim, gdzie udzielenie patentu jest dla szerokiej publiczności równoznaczne z uznaniem pomysłu za po żyteczny i nowy. Nie wszystkie pomysły mogą korzystać z ochrony. Nie można udzielić patentu ani wzoru na zasady naukowe, pomysły, sprzeczne z prawem i do-bremi obyczajami, środki żywności, lekarstwa i wytwory, otrzymywane sposobem chemicznym, które to wyłączenia podyktowane są obawą przed zahamowaniem rozwoju odpowiednich przemysłów; same jednakże sposoby wytwarzania tych artykułów mogą być opatentowane. Prawo z patentu i wzoru użytkowego przestaje istnieć na skutek unieważnienia, umorzenia lub wywłaszczenia. Unieważnienie następuje na skutek skargi, jeśli przy udzielaniu czy rejestracji brak było warunków nowości; umorzenie — gdy właściciel zrzeka się tego prawa, gdy zalega z opłatami za bieżący rok ponad 6 miesięcy lub nie uiścił opłaty za druk opisu patentowego w przepisanym terminie. Wywłaszczenie może nastąpić na rzecz wolności przemysłowej lub na rzecz państwa za wynagrodzeniem, ukreślonem przez Radę Ministrów, np. wynalazki z dziedziny wojskowości. Ostatnie powinny być zachowane w tajemnicy i zarejestrowane w odrębnym rejestrze tajnym (tylko patenty, nie zaś wzory użytkowe). Wywłaszczenie na rzecz wolności przemysłowej ma na celu zapobiec hamowaniu produkcji i zmusza właściciela patentu do rozpoczęcia produkcji lub ustąpienia prawa do produkcji na zasadzie patentu (licencja) pod groźbą utraty ochrony patentowej. Z patentu i wzoru może korzystać tylko właściciel, chyba że udzielił licencji dobrowolnej czy przymusowej. Jeżeli wynalazek lub wzór został zgłoszony przez osobę nieuprawnioną, odpowiada ona za zrządzone tern szkody i zobowiązana jest wydać niesłuszne zbogacenie za ostatnie 3 lata prawemu właścicielowi, jeżeli jednak działała w dobrej wierze, powinna tylko uiścić opłaty licencyjne, ustalone przez sąd. Za bezprawne naruszenie prawa wyłączności patentu lub wzoru, gdy działanie wywołane jest złą wolą, otrzymuje poszkodowany t. zw. pokutne, krzywdy zaś natury osobistej mogą znaleźć zadośćuczynienie w formie ogłoszeń prasowych. Zamiast roszczeń majątkowych może być przyznane odszkodowanie ryczałtowe, nie wyższe niż 15 000 zł (przy wzorze 10 000). W czasie postępowania sądowego, sąd może zabezpieczyć powództwo przez zakaz dalszej produkcji. Co do sankcyj karnych, prawo nasze stanowi, że rozmyślne i bezprawne wkroczenie w zakres wyłączności, przez patent określonej, zagrożone jest karą grzywny do 75 000 zł i aresztu do 6 miesięcy, względnie obu temi karami łącznie (odnośnie wzoru sankcje są mniejsze: 50000 zł i 4 miesiące). Takie same kary przewiduje ustawa w stosunku do winnych rozmyślnego oznaczania przedmiotów czy ich opakowań napisami, mogącemi wywołać mniemanie, że artykuły te chronione są przez patent czy wzór użytkowy. Co do opłat, to poza opłatą przy zgłoszeniu patentu (35 zł) uiszczać należy progresywne opłaty coroczne, które rosną od 50 zł za pierwszy rok do 1 000 zł za ostatni, t. j. piętnasty. Przy wzorach użytkowych i zdobniczych pobiera się opłatę wstępną 15 zł; potem opłaty rosną zależnie od okresu, na jakie podzielono dziesięciolecie trwania prawa ze wzoru. Za pierwsze trzechlecie opłata wynosi 40 zł (użytkowe) i 25 zł (zdobnicze), za ostatnie zaś czterolecie (trzeci okres) 200 zł (użytkowe) względnie 100 zl (zdobnicze). Omówione wytyczne polskiego prawa o ochronie własności przemysłowej uzupełnia szereg przepisów mniejszej wagi, zawartych bądź w samem rozp. Prezydenta R. P. z 22. III. 1928, bądź w obwieszczeniach Prezesa Urzędu Patentowego, jak np. przepisy, normujące szczegółowo tryb starania się o udzielenie patentu oraz rejestrację wzoru lub znaku towarowego.

Literatura : Alek»ander-Katz: Dua Patent und Marketu echt. Berlin 1928. — Dąbrowski Bdm.: Nieuczciwe współzawodnictwo. Warszawa 1929. — Hein Ił'.: Rozwój gospodarczy Polski, a prawo patentowe. „ Technik“ 1939.— Kohler J.s Der unlautere. Weltbewerb. Berlin 1914. — Memoriał w sprawie nowelizacji prawa patentowego. „Wiadomości Stów. iniynierów mechaników Polski“ (S/MP). 1938. — Myszczyńmki Ig.: Zabezpieczenie praw własności na wynalazki_f wzory * znaki towarowe. Warszawa 1936. — NamiŁkietcicz J.: Podręcznik prawa handlowego, wekslowego i czekowego III wyd. Warszawa 1927. — Teniw Uwagi o ustawie o zwalczaniu konkurencji nieuczciwej. „Przegląd prawa handlowego^łł 1927. — Pichot: De la concur-rence dSloyaL et de la contrefoęon. Parts 1924. — Poniklo i GułotcaM: Polskie prawo patentowe. Komentarz. Warszawa