Magazyn64501

331

PODATKI BEZPOŚREDNIE W POLSCE

od przychodu brutto kosztów osiągnięcia, zachowania i zabezpieczenia przychodu, związanych z danym okresem gospodarczym (łącznie z amortyzacją i stratami eksploata-cyjnemi, z wyłączeniem spłat długów i wydatków inwestycyjnych). Od tej sumy odlicza się koszty ogólne danej jednostki gospodarczej, wyliczone szczegółowo w art. 10 (obciążające źródła dochodu i pozostające z niemi w związku gospodarczym odsetki, renty i trwałe ciężary, opłaty emerytalne i podobne, premje ubezpieczeń na życie do wysokości 300 zł na osobę rocznie, bezpośrednie podatki państwowe i samorządowe, z wyjątkiem podatku dochodowego oraz inne przymusowe świadczenia publiczne). Nie są dochodem wpływy aperjodyczne, nie będące wynikiem eksploatacji żadnego źródła dochodu, jak spadki, darowizny, zyski na realizacji majątku, wygrane i t. p. (art. 7). W stopie podatku odzwierciedla się jego elastyczność i postulat sprawiedliwości opodatkowania. Dochody poniżej 1 500 zł (minimum egzystencji) są wolne od podatku, powyżej tej sumy stopa zwiększa się progresywnie, zrazu powoli (poczynając od niespełna 4%), później szybciej i dochodzi przy dochodzie rocznym 200 000 zł do 35%), a przy dochodzie 2 000 000 zł do 50% dochodu. W niższych stopniach dochodu (do 7 200 zł) przesuwa się minimum egzystencji i stopy podatkowe na korzyść płatników, utrzymujących więcej niż jednego członka rodziny proporcjonalnie do liczebności rodziny — przy wyższych stopniach dochodu (od 3 600 zł) zwiększa się stopę podatku dla płatników, nie mających na utrzymaniu żadnego członka rodziny o 14% — tak, że dla tych płatników maximum stopy podatkowej wynosi 57% (art. 23).

Dochód podlegający opodatkowaniu osób prawnych ustala się na zasadzie zamknięć rachunkowych, sporządzonych na podstawie prawidłowych ksiąg handlowych, drogą ustalenia t. zw. bilansu podatkowego, obejmującego wykazane w zamknięciu zyski bilansowe z doliczeniem nadwyżki poborów wyższej administracji, kwot rozdzielonych w jakiejkolwiek formie między udziałowców, wydatków inwestycyjnych i rezerw. Dochód osób prawnych, nie prowadzących prawidłowych ksiąg handlowych, ustala się analogicznie do dochodu osób fizycznych z przedsiębiorstw (art. 17). Specyficzny wreszcie sposób ustalania dochodu przewiduje ustawa dla osób prawnych oraz dla osób fizycznych z przedsiębiorstw w wypadkach gospodarczego uzależnienia danej osoby czy przedsiębiorstwa od osoby zamieszkałej względnie osoby prawnej mającej siedzibę zagranicą. W razie mianowicie, gdy dochód takiej osoby prawnej (lub przedsiębiorstwa należącego do osoby fizycznej) jest w stosunku do analogicznych jednostek gospodarczych krajowych za niski, nie uwzględnia się przy ustaleniu dochodu obciążeń szczególnych, wynikających ze związków gospodarczych z zagranicą, a jeśli się to nie da uskutecznić, ustala się dochód z pominięciem ksiąg na podstawie obrotu i norm zyskowności. Podatek dla osób prawnych wymierza się wedle skali art. 23 z tą różnicą, że nie stosuje się żadnych zniżek ani zwyżek, a progresja ustaje przy dochodzie rocznym 200 000 zł i stopie 35% ■ Podatek dochodowy w obu powyższych formach wymierza się corocznie, po upływie roku kalendarzowego lub gospodarczego (stosowanego w prowadzonych księgach) na następny rok kalendarzowy jako rok podatkowy. Pierwszy wymiar (poza wypadkami opodatkowania przybyłych z zagranicy osób fizycznych i prawnych, które podlegają opodatkowaniu od najbliższego miesiąca) dokonywany jest na rok podatkowy, następujący po zajściu okoliczności, stwarzających obowiązek podatkowy (t. j. po osiągnięciu dochodu powyżej 1 500 zł), ostatni na rok podatkowy, następujący po zgaśnięciu tego obowiązku (wskutek śmierci, pozbycia źródeł dochodu, wyjazdu zagranicę, likwidacji osoby prawnej). Podatek płatny jest w dwu ratach, 1 maja i 1 listopada roku podatkowego. Wymiar następuje w postępowaniu, uregulowanem ordynacją podatkową.

Podatek dochodowy od uposażeń wreszcie pobierany jest drogą potrącania przez wypłacającego podlegające opodatkowaniu kwoty od pełnej icb wysokości, bez potrąceń ani odliczeń, podatku wedle skali, rozpoczynającej się stopą 1% od dochodu 1 500 zł rocznie, a dochodzącej progresywnie do 50% przy dochodzie od 192 000 zł rocznie wgórę. Potrącony podatek ma być do dni 7 wpłacony do właściwej kasy skarbowej. Podlegające podatkowi wynagrodzenia i t. p., pobierane od różnych pracodawców, ulegają celem ustalenia stopy podatku kumulacji i wynikającą stąd