Magazyn6201

160

z osklcpkami i szydło watę, a wewnętrznych krótsze i dzierżą co główki. Orzeszki podłużnie-jajowe, cisawo - czarne.—■ Ojczyzną jego Wschód; ale zdziczały stał się już dziś dość częstym chwastem po ogrodach, gdzie go zwykle u nas jako strojny uprawiają: kwitnie od maja do września.

Woń świćżej rośliny ogórkowćj podobna, a nawet i smak —choć nieco słonawy. Uźywaję się czasem ziele i kwiaty Uoraka — herba ot flores Boraginie jako kleiste, chłodzące i odmiękczajęce— w zapaleniach.

RODZAJ 139. Ostrzeń [C yiioglossiiin Lin.],—Kielich 5dzielny. Korona lejkowata; z gardzielą zamkniętą 5ą osklep-kami; z krajem o 5iu łatkach tępych. Pręcików 5, osadzonych i zamkniętych w rurce. Jajnik 4łatowy; szyjka pojedyncza; znamię niby-główkowate. Orzeszki 4, odosobnione,

frzygniecione, kolczyste, osadzone wydrążeniem na ostro-rężkach podstawowych szyjki.

Gat. 1. O. lekarski IC. officinale Lin.], w starych zielnikach Psi język. W. 1. 150.— Ziele 2roczne. Kłąb wrzecionowaty, pojedynczy, zewnątrz cisy a wewnątrz białawy. Łodyga do 3’ wzniesiona, okrągławo-kątowata, w wierzchołku rozgałęziona wićchowato w odnogi kwiatowe. Liście delikatnie-szorstkawo omszone, szarawe, nieco-faliste, całobrzegie, spodem bledsze i miększe; korzeniowe elliptyczne, kończyste i zwężone w długi ogonek, (1* i 4"); łodygowe lancetowate i wpółobćjmujące, (5" i -//'); a najwyższe najwęższe, lecz z szćrszą podstawą i obejmujące łodygę. Grona na końcach gałązek pojedyncze, wietkie, z czasem wydłużone, o przysadkach maleńkich lancetowatych. Kwiatki z kielichem po okwitnieniu rozpłasczonym, kosmatym, mało co krótszym od korony; rurką krótką i białawą; krajem nieco-dłużej dzwonkowatym i brudno-czerwonym — albo białym w odmianie O. dwubarwnego [C. bicolor Willd.J ; z osklepkami ciemno-szkar-łatnie-cisawymi, a w białych kwiatach karmazynowymi, bardzo tępymi i wypukłymi. Orzeszki jajowe, obrzeżone; a ich cierńki ostrokrężne, zakończone licznymi kolczystymi haczykami.— Dość zwyczajny około dróg, po okopach, miedzach, miejscach opuszczonych i rumowiskach w całej Europie, Azyi północnój i Ameryce; kwitnie od maja do września.

Świdźego woń niemiła jakby myszy i nieco odurzająca, po wysuszeniu niknie. Korzeń i ziele Psiego języka— radix et herba Cyno glos a i, zadaję niekiedy lćkarze jako uśmierzające drażliwość i ból— najwięcćj w kaszlach, w bolesnych biegunkach i krwotokach; zewnętrznie zas używali ich w zapaleniach, ranach i wrzodach.