Magazyn62901

317

głównym zarówno z ogoneczkiem jasno - szkarłatnym; na o-gonku głównym w podstawie zgrubłym, jakby wstawowato-skrzydlastym, przy osadach listków najszerszym i jakby przyciętym. Kwiaty w gronach wzniesionych do 8—10", ży-wo-pąsowe, na szypułeczkach szkarłatnych, z przysadkami łopatkowato - lancetowatymi małymi i poodginanymi: w których— kielich bardzo mały, o łatkach rzęsowanych; płatki 1" i dłuższe, zaostrzone w zwężonym końcu, lekko rynien-kowate, prawie pozwijane jakby w ostrokrężne rurki i tylko w końcu ziejące; pręciki wystające, 5 dłuższych a 5 krótszych, z główkami w podstawie krótko - rozszczópanemi; jajnik na krążku krótko - obłym; szyjka dłuższa od pręcików; a znamię tępe. Owoce przewrotnie-jajowe, cokolwiek ściś-nione, siatkowane, czarne; a nasiona podługowato.— Ojczyzną jego Surynam, ale uprawiany bywa w Brazylii i Gujanie; kwitnie prawie ciągle.

On to wydaje drzewo Gortciela lub gorzkie surynamtkie czyli prawdziwe— lignum Quassiae surinamense v. rerum czysto gorzkie, skuteczne przez swój pierwiastak kwassin, jako prawdziwy lek żołądkowy gorzki, niegdyś i w ziranicach zadawany.

RODZAJ 248. Bieyunecznik (Nimnriihn Atjbl.]. — Kwiaty rozdzielnopłciowe. Kielich krótki, miseczkowaty, 5-zębny albo -dzielny. Korona z 5ciu płatków znacznie dłuższych od kielicha, w przedkwitnieniu skręcono-dachówkowa-tych, a w kwiecie roztwartych. W męzkich— pręcików 10, z których naprzeciwległe płatkom nieco - krótsze; nitki pou-czepiane u grzbietów' łusek w końcu włosistych, wytężone; główki wewnątrzwrotne, 2woreczkowe, sercowato - jajow^rate, otwiórająee się w podłuż; jajników wątki,na podsłupniu krótkim, a niekiedy ani śladu. W żeńskich— jako ślady pręcików'— 10 łuseczek; jajników 5, na podsłupniu równoszórokim, lkomorowych; zalążek w każdym 1, uwieszony pod wićrz-chołkiem kąta wewnętrznego; szyjki wybiegła z jajników, w podstawach wolne, lecz niedługo zrosłe w 1 ę krótką i wzniesioną; znamię szórokie, 5łateczkowe. Pestczaków 5 lub mniej przez zronienie, beztrzoneczkowych, rozchodzących się nieco, lkomorowych i lnasionowych. Nasiona wywrócone, ze skórką błonkowatą. Zarodek bezbiałkuwy; listnie mięsiste; ro-stek wciągnięty pomiędzy listnie, górny.

Gat. 1. B. wyniosły [S. excelsa Dec.]. W. t. 1().— Drzewo 100' niekiedy dorastające a do 10' grubniejące w obwodzie, podobne do Jesiona; z korą popielatą, popękaną, zbitą i białawo - żółtą wewnątrz; z gałęziami odstającemi, o-błemi. Z liśćmi na ogonkach obłych, naprzemianległymi, do 1' długimi, za młodu nieco - omszonymi a później nagimi, nieparzystopierzastymi w 4 do 7 par— listków naprzeciwległych, krótkoogoneczkowych, podłużnie-jajowatych lub -łan-