170
uwolnił jego poddanych od przysięgi na wierność 1). Odszczepie-nie to trwało lat 17 aż do rozgrzeszenia Fryderyka, któremu zostało udzielone na sławnym zjeździe Weneckim w r. 1177.
Wiadomo co Papież miał do znoszenia przez ten długi czas niesnasek, równie skutkiem gwałtowności Fryderyka, jak i zabiegów Antypapy. Cesarz posunął swoją zawziętość do tego stopnia, że chciał powiesić posłów Papiezkich w Kremonie, gdzie mu się przedstawili. Bóg wie, coby było z tego wypadło, gdyby nie wdanie się dwóch książąt: Gwella i Henryka Leona, Przez len czas Włochy były pustoszone przez stronnictwa ogniem i mieczem: każde miasto stało się ogniskiem oppozycyi przeciwko nienasyconej dumie Cesarzy. Zapewne, że te wielkie wysilenia nie były dość czyste, aby zasługiwały na powodzenie, ale kogóżby nie oburzyła nieznośna ciemnota, która je śmie nazywać buntami? Któż nie opłakiwałby losu Medyolanu? Ale co jedynie warto tutaj uważać, to, że Papieże nie byli wcale przyczyną tyeli nieszczęsnych wojen, że przeciwnie oni najczęściej stawali się ich ofiara, mianowicie tćź w obecnym razie. Nie mieli nawet siły do prowadzenia wojny, chociażby nawet i chęć byli mieli, bo w obec niesłychanej niższości, ziemie ich prawie zawsze były zajęte, a oni sami nigdzie u siebie spokojnymi być nie mogli, a nawet w Rzymie, gdzie duch republikański był równie silny, jak gdzieindziej, chociaż mniej mógł był być usprawiedliwionym. Aleksander III o którym tu mowa, nie znajdując nigdzie bezpieczeństwa we Włoszech, był zmuszony na-koniec schronić się do Francyi, zwykłego miejsca ucieczki prześladowanych Papieży 2). Oparł się Cesarzowi i postąpił sprawiedliwie
1) Oto jest szczera prawda. Ale czy chcesz wiedzieć, co się ośmielono napisać we Francyi? Otwórz tablice chronologiczne ks. Lenglet Du-fresnoy, a przeczytasz na karcie 1159. Papież (Adryan IV.) nie mogąc dokazać aby Mcdyolańczycy zbuntowali się przeciw cesarzowi, wyklął go.
A cesarz byl wyklęty w następnym roku 1160 podczas mszy Wielkoczwartkowej przez następcę Adryana IV, bo on sam umarł 1 Września 1159 i widzieliśmy, za co wyklęto Fryderyka; tylko niestety jedni lubią opowiadać podobne baśnie, a inni, nieszczęściem na ślepo im wierzą.
2) Prese la risoluzione di passare nel regno di Francia. usato rifu* gio de Papi perseguitati. (Murat. ibid). Godną zastanowienia jest rzeczą, że w zaćmieniu jakiego świeżo francuzka sława doznała, cie-miężyciele narodu kazali temu krajowi właśniez mienić rolę, bo poszli do Papieża aby go uwięzić. Niech nam wolno będzie mniemać, że męczarnia, jakićj Francya w obecnćj chwili doznaje, jest karą za zbrodnią popełnioną w jćj imieniu. Nigdy ona nie zajmie swego miejsca, jeżeli nie wróci do dawnego powołania. Pisałem tę notę w Sierpniu 1817.