NDIGCZAS00347625
81

O Emilu Zagadłowiczu. 165

ności pogody, która w Beskidzie nigdy nie jest stała, uprawa roli należy do najcięższych bodaj zajęć i dość często bywa, że — „dysc pozbiero, wiatr wykosi, wymłóci pan grad — hejzeino — pieknyładny — wesoły jest świat — jak ta zimą sól jest w chałpie — to ta jesce cud, bo bez soli — to markotno — jesce gorsy głód"¹). „Robis — robis— ciągły głód — nie ujedzies wtył ni wprzód — cięgiem haruj — cós mos za to?“ — ²), „bo tu w górach jes najgorzy"³): „kwarde grapy, skalne gronia pazurami dropoj, kop“ ⁴).

Mimo tych ciężkich warunków życiowych, w których placek owsiany uchodzi za nieprzeciętny przysmak, mieszkańcy Beskidu odznaczają się na-ogół pogodą ducha, świadczącą o mocnem przywiązaniu do tej ziemi, z której plony są tak niepewne, „ftno dziej się wóla boska — jak zna-cone — to nie minie" ⁵).

Poza tymi „wolnymi zawodami" dość rozpowszechnione jest w Beskidzie grzybobranie. Niejeden komornik żyje „ino z gzybobranio — bo

i scegozby — jak — co--na kumorze siedzioł to ta i jojka na tern

przecie nie wysiedzioł—grontu nimioł nic— chodził na wyrobek: dziesięć palicy zgrubnych caluśki zarobek — i więc ino sie tak majem zzielała dąbrowa juz sie ta więcy w lesie niśli w chałpie chowa i szuko grzybów — trza rzec — istnie sie znoł na tern jakby był tyk podziomków wyrośniętym bratem" ⁶).

Poza gospodarstwami małorolnemi, innych gospodarstw w Beskidzie się nie spotyka. Dwudziestomorgowe gospodarstwo uchodzi za dość zamożne. „Cós by sie udać ni miały — gospodarstwo panieświęty dość ujdawe — krowy dwie, trzy mórg pola — panieświęty" ⁷).

Górale beskidzcy zżyci od dawien dawna z wolnością, do której przyzwyczaił ich wiatr, chodzący szczytami gór i bezmiarem nieba, są wrogo usposobieni — jak sięgnąć pamięcią — względem przymusowej służby wojskowej. „Ledwie zacnies świat poznawać juz do wojska musis stawać — juz cie bierą — muśtra — kroki — trzymają cie tele roki — jak w ha-reście — — padnij — — wstań — — rządzi tobą lada drań — z ciągłym pyskiem, z ciągłą drwiną matkę wciąż ci wypomino jaz okropa — tfy — psiakrew, ino cłeka poli gniew — na ćwiceniach na maniebrach dostanies nieros po żebrach — no i to ze sie tak cni, tak łokropnie — za górami, za chmurami, za wiatrami — myślis ze nie dockos dni kie cie