FizykaII08001

75

Porównanie wzoru, wystawiającego chyżość przesyłania fal poprzecznych, z wzorem na chyżość fal podłużnych uczy, że pomiędzy niemi zachodzi bardzo prosty i uwagi godny stosunek. Wszak dla fal podłużnych mieliśmy (§ 12 zrów. II)

■s

a ponieważ d— —

jeśli s oznacza ciężar gatunkowy, także

dla fał zaś poprzecznych

V>=}

/Ha

a. s

zatem

A₌/Z.

a — '    ' V r a Q

Lecz z § 7 wiemy, że przedłużenie /j l pręta, mającego długość /, a poprzeczne przecięcie a, wyciągając go ciężarem P, jeśli Q jest zamiennik elastyczności, wyraża się formułką

1 P    Al    P

Al = 77. — . I, zatem

Vi: V

U , czjdi

Q ' a

l

aQ

V=

-W

V

t. j. wykładnik stosunku tych dwóch chyżości w ciele, przez napięcie elastycznem, kształtu nitkowego,Jest równy kwadratowemu pierwiastkowi z przedłużenia jednostki długości tegoż ciała wskutek wyciągnienia go stosownym ciężarem, nie przekraczając przytem granicy elastyczności. (Poisson, Mćm. de l’Acad. de France, Tom VIII p.422 i nast. do 442).

§ 15. Stojące drgania w ciałach mających kształt nitek, sprężystych wskutek wyciągnienia. Jeżeli stronę napiętą w połowie jćj długości wyciągniemy powoli z miejsca równowagi, a potem ją sobie samej zostawimy, odbywa ona w całćj swej długości poprzeczne drgania, gdyż wszystkie jej punkta wahają się równocześnie, to w tę, to w tamtą stronę, tworząc falę stojącą, tak długą, jak strona. Falę tę można znowu uważać za drganie wypadkowe z interferencyi obu fal, odbitych od przy-