FizykaII76101

755

porównywać i tym sposobem sprowadzać je do miary bezwzględnej. W tym celu bierze się to natężenie strumienia za jedność, które ma miejsce, gdy przewodnik długości = 1, mający kształt koła, opisanego promieniem = 1 na jednostkę wolnego magnetyzmu, nagromadzoną niejako w samym środku'onego koła, wywiera siłę poruszającą =: 1. Działanie więc li strumienia, mającego moc S i krążącego po obwodzie galwanometryczne-go koła o promieniu a, na jedność magnetyzmu, położoną wśrod-2tt. S

ku jego, jest    —-— (§113) i dla tego, zatrzymawszy powyż

sze znaczenie głosek, mamy dla I) zrównanie:

2n.s    . S a

——— = tan co, czyli    — = —— . tan co,

Ha    ^J    R 2n

a wskutek tego mając wartość 11 w miarach bezwzględnych wyrażoną! nareszcie

a 11

II) S — —— . tan co.-

Z71.

Działanie elektrycznego strumienia na igłę magnesową staje się silniejszem, a galwanometr wskutek tego daleko czulszym, jeżeli drut przewodni, otaczający igłę, ma taki kształt, iż wszędzie bardzo mało jest od niej oddalony, tudzież, jeśli igła szerszemi zwojami multiplikatora jest osłoniętą. W takim zaś razie siła, z jaką strumień działa na igłę, zmienia się razem ze zmianą jej położenia względem zwojów i tylko wówczas, kiedy igła pod działaniem dwóch różnych strumieni w tem samem położeniu względem zwojów multiplikatora zostawać musi, mają.się do siebie siły, któremi one na bieguny igły działają, zupełnie tak, jak natężenia strumieni, krążących w zwojach drutu. Chcąc tedy za pomocą galwanometru tak urządzonego porównywać natężenia S i <S" dwóch strumieni, zwoje drutu jego około piono-wćj osi ruchome być wińmy, gdyż w takim razie można położenie ich tak zmieniać, aby magnetyczna igła w obu doświadczeniach jednakowe względem nich położenie zajmowała. Wyraziwszy przez i jj i >t/ kąty, o które igła przy tem odchyla się z magnetycznego południka, mamy więc proporcyą £ : S' = sin w : sin tg';

bo gdy C jest punktem obrotu igły,. MS- jej naturalne położenie równowagi poci samym tylko wpływem magnetyzmu ziem-

t