FizykaII09601

91

runku jednej średnicy największa, a znowu w kierunku innej najmniejsza. Jeżeli więc przypadkiem wstrząśnienie smyczkiem nastąpi w takiem miejscu; iż powstałe linie węzłowe przypadną na te dwie średnice, wtenczas figura dźwięku za powtórnem użyciem smyczka więcej się już nie zmienia; jeśli zaś płytka w innem miejscu wstrząśniętą zostanie, wtedy ruchy wywołane smyczkiem nie są symetryczne, a linie węzłowe albo się posuwają za następnem potarciem ku miejscom rzeczonym ruchem wahającym, albo kręcą się statecznie, skoro wychylenia punktów drgających tafli są dość znaczne i mogą ziarnkom piasku nadać żywą siłę, wystarczającą do opuszczania miejsc równowagi, raz zajętych. Sav-a.it podał też bardzo dowcipny sposób do przechowywania tych figur dźwięku, których nie byłoby zawsze ' tak łatwo odrysować z wszelką dokładnością. Sposób ten polega na tem, iż zamiast piasku używa się lakmusu, z gumą na ciasto zarobionego, które się suszy, a potem na proszek rozciera i przez sitko należycie przesiewa, aby tylko ziarnka pewnej grubości do posypywania tafli otrzymać. Gdy figury dźwięku dobrze się udadzą, kładzie^się ostrożnie na taflę papier, gumową wodą zwilżony, i zdejmuje z niej tym sposobem kolorową, z higroskopicznego proszku utworzoną figurę dźwięku po lek-kiem przyciśnięciu do niej rzeczonego papieru.

Podobnie jak płaskie tafle, drgają także dzwony, które w rzeczy samej niczem innem nie są, jak płytami właściwie pokrzywionemu Przy najpowolniejszem drganiu, dzielą się dzwony na 4 części; linie spoczynku są o 90° od siebie oddalone i ciągną się od brzegu przez całą wysokość dzwona. Podziały te można łatwo uwidocznić, nalawszy wody do dzwona, trochę więcej niż do połowy jego wysokości, i wprawiwszy go następnie smyczkiem w drganie, prowadząc tenże z naciskiem po brzegu jego. Woda w miejscach największego drgania, mianowicie n stóp pionu w miejscu wstrząśuienia, tudzież na przeciwległym końcu odpowiedniej mu średnicy, nareszcie w miejscach oddalonych od tych dwóch o 90°, okazuje mocne odpychanie i przechodzi tamże w ruch falowy, tworząc górę, podczas gdy w miejscach węzłów, oddalonych o 45° od tamtych, w spoczynku zostaje. Nieraz z tych miejsc najsilniejszego ruchu pryskają nawet krople na powierzchnię cieczy i zbierają się na niej przez