FizykaII11101

106

dują się zawsze w przeciwnych fazach drgania. Cząstka np. 9 jest wówczas w samym środku dołu, kiedy 3 i 15 zajmują szczyt góry, a cząstki 0 i 6’ są wprawdzie na wysokości swego naturalnego położenia równowagi, lecz tamta ma kierunek biegu na dół, ta zaś do góry. Ile razy cząstka 0 wykona cały obieg, t. i. pełną oscylacyę, tyle razy fala posunie się w przestrzeni o długość swoją dalej. Jeżeli dół fali poprzedza górę, ruch postępowy każdćj cząsteczki, dopóki ona należy do góry fali, ma kierunek z przesyłaniem jćj zgodny, jeśli się zaś do tworzenia dołu onćj przyczynia, posiada kierunek tamtemu wręcz przeciwny. Atoli koleje pojedynczych cząsteczek cieczy przestają być kołami lub elipsami, a zatćm i liniami zamkniętemi, gdy doły fal, następujące po górach, nie mają równćj z niemi wielkości. Jeżeli dół fali, następujący po górze, jest mniejszy od nićj, koleje cząstek cieczy mają postać, wystawioną w Fig. 48b, jeżeli zaś dół idzie naprzód, a za nim góra, od niego mniejsza, postać w' Fig. 48c.

W obu tych przypadkach cząstka kołująca nie zdąża do pierwotnego swego miejsca równowagi a. Ten ruch drgający nie ogranicza się też na same tylko cząstki cieczy, leżące na jćj powierzchni, albo na cząstki bliskie tejże, lecz okazuje się przeciwnie w bardzo wielkich nawet głębiach pod tą powierzchnią

Z doświadczeń braci Weberów' wiemy, że w głębokości 350 razy większćj od wysokości fali, t. j. odległości szczytu góry od środka dołu fali, uważano jeszcze dokładaie ruch drgający cząstek, których koleje różniły się jednak od dróg, opisywanych równocześnie przy samćj powierzchni cieczy.

Podczas gdy cząstki bardzo blisko tćj powierzchni leżące opisywały drogi prawie kołown, widać było, że cząstki głębsze biegły po elipsach,, których oś mniejsza, będącą tu ich wysokością, zmniejszała się z oddaleniem od tejże powierzchni. W głębokości, blisko 120 razy większej od wysokości fali na powierzchni cieczy, oś ta pionowa była już zaledwie widoczną, a jeszcze głębić) cząstki odbywały tylko ruch drgający po liniach prostych, równoległych do poziomu. Tak np. u fali, mającćj 2mm wysokości pod samą powierzchnią, uważali bracia .Weberowie pionową oś elipsy == 2mm, poziomą = 2-omm; w głębi zaś 230mm pierwsza miała długość tylko jeszcze — 0'5mm, druga zaś