49 -
się odnosi do nauczyciela musi wychowywać: jego ubranie, jego postawa, jego mowa, jego oko, jego uśmiech. Nauczyciel musi być tern wszystkiem w sposób idealny, czem dzieci, stać się mają w przyszłości.
$) Czuwa nad swoją nauką, jest zawsze pełen interesu dla przedmiotu, poświęca mu wszystkie swoje duchowe siły, zdaje sobie sprawę ze skutku, bada powody złych rezultatów, korzysta z doświadczeń tak dobrych jak i złych i tak stara się zawsze wykształcić na praktycznego nauczyciela.
yj Czuwa nad dyscypliną, ażeby była zawsze należytą, a usuwa wszystko, coby jej szkodzić mogło. Jego oko panuje nad całą szkołą, chwali, gani, zachęca, karci, jest wszędzie i działa ze stanowczością i miłością zarazem. Karność szkolną można wówczas nazwać dobrą, jeżeli dz*eci zachowują przyzwoitą postawę, z natężoną uwagą postępują za nauczycielem, przestrzegają czystości i porządku w odzieży i przyrządach szkolnych, ustne i pisemne zadania opracowują akuratnie i pilnie, są skromne i uprzejme w obcowaniu, z uciechą idą do szkoły i garną się z dziecięcem zaufaniem do nauczyciela.
c) Pewien stały porządek w szkole jest osobliwszej wagi i ułatwia nadzwyczaj zachowanie dyscypliny i naukę. Dotyczy on następujących rzeczy:
aj Izby szkolnej, a w niej umieszczenia ławek, tablicy, katedry lub pultu dla nauczyciela, map, obrazów, szafy szkolnej, okien i t. d. W każdej klasie trzeba ustanowić jednego ucznia, któryby przed godziną przygotował te wszystkie przy-bory szkolne, jakie podczas nastąpić mającej nauki będą potrzebne.
pj Przychodzenia dzieci. Te nie powinny się jawić prędzej jak na kwadrans przed otwarciem szkoły. Na placu szkolnym są dozwolone odpowiednie zabawy, krzyki zaś i hałasy są surowo zakazane. Przy wstępie do budynku szkolnego oczyszczają dzieci obuwie o skrobaczkę, udają się cicho i spokojnie do swojej klasy, wieszają czapki, zwierzchnie ubrania i t. p. w miejscu na to przeznaczonem, idą na swoje miejsca w ławce (a nie do pieca, lub okien). Nauczyciel niech wejdzie do klasy przynajmniej na kilka minut przed otwarciem szkoły i niech wszystko potrzebne zarządzi, ażeby nauka bez
4