page0075

65

Rozwiązanie sch olast y czne nie napotyka też na żadną widoczną sprzeczność. Co na pierwszy rzut oka może wydać się sprzecznością, jest to, że dusza duchowa i nieśmiertelna może substancyalnie informować materyę, nie materyalizując się sama i nie podlegając losowi wszystkich substan-cyj cielesnych, które ulegają zniszczeniu. Atoli sprzeczność ta zniknie, jeśli przypomnimy sobie różnicę, którą wyżej wyłożyliśmy : różnicę, jaka zachodzi pomiędzy kompozycyą ludzką, a innemi kompozycyami substaneyalnemi natury.

Ze dusza rozumna ma władzę informowania materyi, to łatwo zrozumieć; wystarczy bowiem przypuścić, że wyższe formy posiadają doskonałość i dzielność form niższych, jakkolwiek je przewyższają; zupełnie tak, mówi Arystoteles, jak wyższe liczby zawierają w sobie poprzednie i o jedną jednostkę więcej.

Formy pozostają w takim stosunku do siebie, jak coś doskonalszego do mniej doskonałego; naturalną jest więc rzeczą, że dusza rozumna, która jest najwyższą z form natury, posiada górującą wyższość informowania, co już należy do istot niższych : zwierzęcia, rośliny minerału.

A że informując materyę, nie materyalizuje się, wynika to z tego właśnie, że ona jest formą wyższą. Formy zaś substaneyalne innych kompo-zycyj natury: minerału, rośliny, zwierzęcia, są według słów św. Tomasza całkowicie pogrążone w materyi, niezdolne do wykonania choćby jednego aktu niezależnego.

http://rcin.org.pl

6