5
raz w zjawiskach, choćby samo w sobie nie było uchwytne i widzialne.
Czy może psychologia nowożytna pomija duszę pod pozorem, że ona rzekomo należy do dziedziny kwestyj spornych i scentyficznie nie o-brobionych? Otóż nie! Nauka o istnieniu duszy i jej naturze nierównie więcej posiada danych scientyficznych, niż wiele z dzisiejszych nauk przyrodniczych, co się wykaże w toku tej rozprawy.
Przyczyna, dla której psychologia dzisiejsza nie mówi o naturze i właściwościach duszy, tkwi może po części we woli ludzkiej; zbyt często leży to w jej interesie, by umiejętności nawet zdała nie tykały tej kweslyi. Zagadnienia bowiem dotyczące duszy i sięgające aż do dna naszej istoty, są zbyt wielkiej doniosłości, zbyt blisko nas obchodzą, by się mogły zatwierdzić bez żadnej walki i negacyi; a kiedy się ich nie zaprzecza, tedy usiłuje się przynajmniej zbywać je milczeniem.
Niniejsze studyum podzielimy na pięć rozdziałów :
W pierwszym postawimy sobie pytanie, czy objawy psychiczne życia ludzkiego mogą pochodzić od materyi, jak twierdzą materyaliści; lub czy raczej dusza ludzka musi być duchową, nie-materyalną, niezłożoną, i na pytanie damy odpowiedź, którą będziemy się starali uzasadnić.
W następnym rozdziale zbadamy połączenie duszy z ciałem, co nam poda klucz do rozwiązania zarzutów materyalizmu.