73
osób i towarów statkami parowemi. Pierwsze towarzystwo żeglugi parowej utworzyło się w Kolonii w r. 1827. Liczba osób pomiędzy Koloniją a Mogun-cyją w pierwszym roku przewiezionych, doszła do 18,000; w dziesięć lat później liczba ta urosła do 130,000. Obecnie istnieje tu kilka spółek żegługi parowej, a ilość podróżujących po Renie dochodzi do milijona rocznie. W roku 1837 towarzystwo akcyjne Kolońskie wysłało jeden statek do Londynu, a w roku następnym aż do Nowego Jorku. Nawet na innych sąsiednich rzekach, jako to, na Mozeli, Mozie (Maas), Neckarze i Menie kursują parowce, jak równie na jeziorach w Szwajcaryi, wodami Renu utworzonych. Ad. Gr.
Ren czyli Renifer (Certus tarandus L.). Gatunek z rodzaju jelenia, tern się główuie od wszystkich innych odznaczający, że obie płcie są rogaie i posiadają kły. Zwierz ten zamieszkuje polarne okolice Europy, Azyi i Ameryki, gdzie zamieniony na zwierza domowego, stał się niezbędnym towarzyszem człowieka, prócz bowiem tego że zastępuje konia i bydło rogate, futro z niego jest bardzo używane, ob. Jeleń, Wl. T.
Renan (Józef Ernest), spółczesny pisarz francuzki, urodził się w Tregnier, w departamencie Cótes du Nord, r. 1823, przeznaczony do stanu duchownego, uczył się w seminaryjum świętego Sulpicyjusza w Paryżu, ale później zamiłował tilozoliję i filologiję, uczył się języków: hebrejskiego, arabskiego i syryjskiego, odbył podróż naukową do Włoch, w r. 1831 przeznaczony do obowiązków przy biblijotece narodowej, w lat kilka wybrany na członka akademii napisów, przy końcu 1860 r. odbył podróż do Syryi. Wydał dzieła następujące: Histoire generale et systemes compares des langues semitięues (1834, wyd. drugie, 1856, tomów 2); PEtude de la langue grecgue au moyen-óge, oba te uczone dzieła uwieńczył instytut francuzki; Etudes d histoire religieuse (1857, wyd. trzecie, 1858); Essais de morale et de critiąue (1859); Averroes et airrroisme, essai his tor kpie; De lorigine du langage. Największy atoli rozgłos miał Renana Żywot Jezusa, Vie de Jesus (1862), który w krótkim czasie zyskał wiele wydań, tłóinaczony na różne języki i mocno zbijany przez wielu prawowiernych teologów. Jedno z takich pism biskupa Parisis, tłóma-czył na polski Leon Rogalski, pod tytułem: Jezus Chrystus jest Bogiem (Warszawa, 1863). Oprócz tego Renan tłómaczył z hebrejskiego i opatrzył przypisami księgę Hijoba i Pieśń nad pieśniami. L. R
Renata. (Cecylija), królowa polska, małżonka Władysława IV, ob. Cecylija Renata.
Renard (herb). Na tarczy w polu modrem, lis żółty, w prawą stronę bieżący, z ogonem do góry zadartym; na hełmie nad koroną skrzydło orle białe.
Rendsburg, miasto i warownia nad Eiderą w Holsztynie, na samym krańcu północnych Niemiec położone, ma 10,000 ludności, prowadzi znaczny handel i stosunkowo dość ożywioną żeglugę na kanale szleswicke-holsztyńskim i Ei-derze. Miasto składa się z trzech dzielnic: z starego, z ciasnemi ulicami miasta, na wyspie pośród Eidery leżącego; z Neuwerk, obszernie zabudowanego i Kronwerk z fortecznemi budowlami wojskowemi. Pomiędzy temi ostatniemi było laboratorium, które w d. 5 Sierpnia 1850 r. w skutku nieostrożności wysadzone w powietrze, przyprawiło o śmierć 84 osób, wiele przytem domów uszkodziwszy. Handlowe stosunki Rendsburga podniosły się znacznie od czasu zbudowania kolei żelaznych z Neumunster i szleswickich, do których z północy i południa zbiegają wszystkie drogi i gościńce cymbryjskiego półwyspu. Ważniejsze wszakże jest polityczne znaczenie Rendsburga. Warownia ta bowiem stanowi główny zbiornik wojsk i potrzeb wojennych obu księztw Szles-