85
chcenia, to znaczy módz osiągnąć owe dobra. „Cel do osiągnięcia jest magnesem dla woli*.
Jakiem było życie tego przemysłowca, którego widzicie przejeżdżającego właśnie przez ulicę i któremu zazdrościcie dużego majątku, wysokiego poważania i zaszczytów, które osiągnął? Jego życie nie było niczem innem, jak ustawicznem działaniem woli cierpliwej, jednakowej, niewzruszonej.
Ten wysiłek woli rozdzielony na każdy dzień nie ma w sobie nic nadludzkiego, nie był nawet tak wybitnym, jak sobie wyobrażamy. Siła jego działania pochodzi z tej regularności, z tej sumy cząstek, w której wczorajsza cząstka dodawała się do dzisiejszej. Ten przemysłowiec ściśle przestrzegał wykonania raz obmyślonego planu działania i podporządkowywał temu planowi wszystkie swoje zdolności i chcenia, wszystkie reguły postępowania, aż osiągnął cel zamierzony. Nic nie mogło go od tego celu odwrócić, żadna krytyka nie sparaliżowała jego chęci wykonania. Przeszkody usuwał zręcznością lub pie-niądzmi, zawady łamał. Wzrok jego był nieczuły na pokusy, słuch jego niedostępny na głosy odwracające go z drogi. Szedł bez wytchnienia, krokiem pewnym do zwycięstwa, którego pożądał, do wywyższenia, którego pragnął.
„Wola ludzka urzeczywistniona w działaniu, jest podobną do pocisku armatniego, który nie cofa się wobec przeszkody*. Przebija ją lub pogrąża się w niej, jeżeli jest wyrzucona gwałtownie. A jeżeli porusza się cierpliwie i wytrwale, to nie ginie nigdy. Jest jak ta kropla, która sączy się ustawicznie, zamienia po-