page0167

168

fizyologicznych i myślnych, które poprzedzają lub następują po akcie właściwej apercepcyi wrażenia.

Aby dać czytelnikowi wyobrażenie, jak dalece jest skomplikowany cały ten szereg aktów, przytoczymy go według fizyologa Dra Beaunisa ^l).

I tak 1° czas na dojście głosu do uszu drugiej osoby; czas ten może być krótszy lub dłuższy, stosownie do odległości, przyczem (jako miarę) przyjmuje się, że głos przebiega 330—340 metrów na sekundę.

2° Czas utajonej podniety w narządzie czucia, która nie dochodzi do świadomości, póki nie osiągnie swego minimum napięcia²); czas ten wynosi podług Beaunisa 0 02—0'04 sekundy dla wrażeń wzrokowych.

3° Czas na dojście wrażenia do rdzenia — wynosi on około 0-1749 sekundy dla podniety od stóp dochodzącej do rdzenia, około 0-1283 sek. dla ręki; szybkość więc przenoszenia się stanu czynnego po rdzeniu jest mniejsza, niż co do nerwu, gdyż wynosi zaledwo 8 metrów na sekundę.

4° Trwanie każdego aktu psychicznego, a jest ich cały szereg, bo najprzód jako skutek otrzymanego wrażenia musi powstać: świadomość o tern wrażeniu (jeżeli mowa o przykładzie Dondersa, to pomocnik musiał uświadomić w sobie otrzymany głos); następuje ocena tego głosu, jego kierunku, natury i znaczenia; dalej: akt pamięci, która przypomina pomocnikowi, że skoro tylko głos usłyszy, da znak umówiony; powstanie obrazu subjektywnego o rodzaju umówionego znaku i ruchów do jego wykonania potrzebnych; chęć wypełnienia danego przyrzeczenia, przyczem może zajść jakaś chwilka wahania się, namysłu krócej lub dłużej trwającego; w końcu ostateczne postanowienie wykonania umówionego ruchu.

*) Patrz: Dr. Beaunis: „Nouveaux elements de physiologie^ft 1876, str. 1020 i uast.

u*

²) Porów, „tlber Reizschwelle und Reizhohe der Empfindung* w Gutbertela „Psychologii* str. 36.

http://rcin.org.pl