5
na samym naturalnym gruncie! I jakkolwiek niejeden myślący duch przyszedł do poznania wielu ważnych prawd, to nie mógł jednak pozyskać ogólnego uznania dla swoich zapatrywań. Małe tylko koło uczniów zbierało się koło niego, a z tych znowu niejeden chodził własnemi ścieżkami. Dlatego umiejętność wychowania obok naturalnych źródeł potrzebuje jeszcze nadnaturalnych, z którychby duch ludzki mógł czerpać zupełną jasność i pewność o naturze i.przeznaczeniu człowieka, jakoteż o środkach prowadzących do celu. Tem źródłem jest pozytywne Boskie objawienie, jakie znajdujemy w chrześciańsko-katolickiej religii. Ono daje człowiekowi wszechstronne i pewne, a jego rozum jak najzupełniej zadowolniające wyjaśnienie o początku i celu człowieka, o naturze i przeznaczeniu, o środkach i drodze prowadzącej do osiągnięcia tego ostatniego, llistorya dostarczyła silnego dowodu, że chrześciańskie wychowanie jest w stanie ugruntować tak pojedynczych ludzi jak i całe narody i podnieść socyalne życie do najwyższego stopnia rozwmju. W Chrystusie Panu osiągnęło objawienie swój szczyt, gdyż w Nim objawiła się osobiście Boska prawda na ziemi. »Jam jest droga i prawda i żywot*. (Jan 14, 6). Chrześciańsko-katolicka religia jest opiekunką i głosic.ielką przez Jezusa Chrystusa objawionej Boskiej prawrdy. Do niej też musi się wychowanie zwracać i wtedy tylko może ono być prawdziwem i doskonałem, jeżeli będzie chrześciańsko-katolickiem.
Tak podają sobie rękę naturalne i nadnaturalne źródła pedagogii; jedne wskazują na drugie i w ten sposób zapewniają czynności wychowawczej stały fundament. Wychowawca, który jedne i drugie uwzględnia, wie dobrze, co ma czynić, dlaczego i jak. Poznaje jasno i dokładnie całe swoje zadanie i dlatego też może pracować z całą przyjemnością nad jego rozwiązaniem. Nauka o wychowaniu nie uwzględniająca Boskiego objawienia jest zawrze niepewną i chwiejną, jednostronną i niedokładną i dlatego też nie może nigdy działać prawdziwie zbawczo ani na życie pojedynczego człowieka, ani tem mniej ogółu. A na poparcie tej prawdy historya daje dowody.
6. W tych uwagach określiliśmy także główne zadanie nauki o wychowaniu, którą obecnie mamy się zajmować.