page0173

159 —

są wychowankowie i im lepszy robią użytek z udzielonej wolności. SJ Nadużycie udzielonej wolności prowadzi zawsze do ściślejszego nadzoru i do większego ograniczenia. Odwołanie się do ambicyi starszych dzieci może zapobiedz nadużyciu; najtrwalej jednak i najpewniej zapobiegnie mu się przez stałe religijne wychowanie, które uczy wychowanka lękać się bardziej wszystko widzącego oka Boskiego, aniżeli oka nauczyciela. Bojażń Boża jest też i tu początkiem mądrości.

f) Popęd do towarzyskości, który pojedynczego człowieka skłania do łączenia się z podobnymi sobie, obudzą się wcześnie w dzieciach. Chętnie przebywają one między rówieśnikami i spędzają z nimi całe godziny. Popęd ten jest ważnym dla społecznego życia, przeto wychowawca nie powinien go przytłumiać albo osłabiać. Potrzebuje on jednak bardzo kierownictwa i nadzoru, ażeby zachował należytą miarę i właściwy kierunek, et) Wychowawca niech baczy na to, ażeby dzieci zawsze przebywały tylko w dobrem towarzystwie, gdzie panują przyzwoitość i moralność. Ile to dzieci skąd inąd dobrych i poczciwych stało się dzikiemi i szorst-kiemi na ulicy, a nawet straciło niewinność i czystość swego serca ! $) Popęd towarzyski znajduje swoje ograniczenie w obowiązku. Dopiero gdy ten spełniony został, mogą się wychowankowie z równymi sobie rozerwać, zabawić się, przejść się i t. p. Dopiero po spełnieniu zadania może uczeń użyć swobody. Wychowawcy muszą ściśle trzymać się tej reguły, ażeby pokusy do zmysłowych uciech nie potrafiły młodego człowieka odwieść od pracy zawodowej. Nie wzięty w karby przez poczucie obowiązku popęd towarzyski może doprowadzić do największych nieszczęść (zburzenia domowego, familijnego pokoju i dobrobytu), y) Wychowawca niech wcześnie pielęgnuje towarzyskie cnoty: uprzejmość, usłużność, skromność, zgodli-wość i t. p., ażeby wspólne obcowanie dzieci prawdziwie kształcąco i wychowawczo działało. Szkoła ma pod tym względem wielki wpływ, tworząc już sama przez się małą gminę, w której znachodzą się równorzędni i przełożeni tak, że dzieci mają sposobność do wykonywania tych wszystkich cnót, które w późniejszem życiu jako obywatele będą musieli spełniać. Im lepiej umie nauczyciel życie szkolne urządzić i pokierować, tern więcej wychowuje dzieci dla społecznego życia.

http://rcin.org.pl