page0220

210

fakty, które nie godziły się z moim pomysłem. Hypoteza o stosunku ducha i mózgu, którą tu przedstawię, ma dla mnie tę wartość, że uwydatnia ścisłe warunki, jakim rozwiązanie tego wielkiego zagadnienia zadośćuczynić winno, aby wogóle nadawać się mogło do dyskusyi.

Warunki te są bardzo liczne. Nie będziemy ich wymieniać po kolei wszystkich. Oto dwa szczególnie ważne:

1)    Objawy świadomości warunkowane są przez mózg; zawieśmy w jakikolwiek sposób czynność tej masy mózgowej, zatrzymując naprzykład obieg krwi, a funkcya duchowa natychmiast dozna przeszkody. Uciśnijmy tętnice szyjne, mamy zaćmienie intelektu; zamiast całkowitego usunięcia, można dokonać usunięcia częściowego; nacięcie lancetem nerwu czuciowego znosi wszystkie wrażenia, jakie nerw ten przenosił do świadomości. Świadomość występuje tylko wtedy, gdy wstrzęśnienie drobinowe dochodzi do ośrodków nerwowych; wszystko odbywa się jakgdyby to wstrząśnienie nerwowe rozbudzało świadomość. To też świadomość towarzyszy lub idzie za pewnymi stanami materyalnymi ośrodków nerwowych, za falami przebiegającemi nerwy czuciowe, odbijającemi się w komórkach i roz-chodzącemi się po nerwach ruchowych; z wytwarzaniem się, rozdziałem i z nienaruszoną całością tego prądu nerwowego świadomość ściśle jest związana. W tern jest jeden z warunków jej pojawiania się.

2)    Z drugiej strony, świadomość zupełnie nie

http://rcin.org.pl