page0340

333

Serra — Sertoriiuz

W r. 1813 z początkiem wiosny, wraz z królem Saskim ustąpić musiał z Drezna przed wojskami nieprzyjacielskiemu powrócił do tego miasta po odzyskaniu go przez Napoleona L i pozostał w niem pomimo wyjazdu króla Saskiego. Wystawiony w stolicy Saksońskiej na oblężenie w^rojsk sprzymierzonych, po otrzymanej wiadomości o klęsce cesarza Napoleona pod Lipskiem, nagłą śmiercią skończył życie, taką boleść przyniosła mu ta wieść straszna i rozczarowanie w potędze zwycięzcy świata.    K. WL W.

Serrano (Francisco), generał i mąż stanu hiszpański, odznaczył się najprzód w wojnie o niepodległość. Jako gorliwy sironnik Maryi Krystyny, pierwszy w r. 1813 głosował w Barcelonie za usunięciem Espartery. Po restauracyi królowej wdów ej łącznie z Naryaez^em działał na osłsbienie wpływu ministra Olozaga. Nabyte znaczenie i względy królów ej Izabelli naraziły generała Serrano na niesnaski z jej małżonkiem. Napróżno minister Sotomayor usiłował go usunąć; Serrano owszem upadek jego przyspieszył. Widząc wzrastający wpływ Narvasz’a, sam stał się liberalnym i wyjednał odwołanie z wygnania Olozagi i Espartera. Za rządów Xarvaez’a był gubernatorem Grenady, a tern samem usunięty od dw^roru. Odtąd stawał żywej oppozycyi przeciw zmieniającym się gabinetom aż do rewolucyi Lipcowej r. 1854. Tegoż r. oskarżony

0    udział w ruchach powstańczych Saragossy skazany został chwilowo na wygnanie. Kiedy sprawa vicalvvarystów górę wzięła, Serrano stanął po stronie unii liberalnej

1    oświadczył się za Olozaga. W r. 1854 mianowany dowódzcą artylleryi, zamienił wkrótce to stanowisko na gubernatorstwo Nowej Kastylii, co oddało mu w ręce los Madrytu, podczas zamachu stanu 0’DonnelFa w Lipcu r. 1856. Przytłumiwszy rozruchy w Prado i Retiro, udał się jako ambassador hiszpański do Paryża. Upadek 0'Donnell’a w r. 1857 wpłynął na odwołanie go z tego stanów .ska. Odtąd wt.iz z innymi generałami stojąc w silnej oppozycyi przeciw Narvaez’owi, przyspieszył jego upadek. W Czerwcu r. 1865 0’Don-nell mianował gen. Serrano gubernatorem Madrytu.

Sertoriusz, wódz rzymski, sławny oporom jaki stawił w Hiszpanii przeciw' silom Sulli, pochodził z rodu plebejuszów w Nursie w kraju Sabinów. Sławę swoją utrwalił przez śmiałość, z jaką zostając pod dowództwem Marju-sza udał się do obozu Teutonów przed bitwą pod Aque Sextiae (r. 102 przed Chr.) dla powzięcia języka. W r. 97 odznaczył się jako trybun wojenny w Hiszpanii, a w r. 91 jako kwestor, w wojnie sprzymierzonych. Sulla przeszkodził posunięciu go na trybuna ludu, ponieważ należał do stronnictwa Ma-ryańskiego, które potem wraz z Cinnn, Knejem Papiriusem Carbo i samym Ma-rjuszem wciągnął w wojnę domowa. Po zajęciu Rzymu w r. 87 starał się powstrzymać okropności i kazał ściąć 4,000 mordujących i rabujących niewolników. W r. 83 sprawował urząd pretora następnego zaś roku Carbo i Marjusz młodszy wysłali go na tamtą stronę Hiszpanii. Sulla poważał go i po kilkakroć wyprawił przeciw niemu wojska, które uciekający Sertorjusz pobił w Maury-tanii, gdzie wnet zbuntowany przeciw królowi lud z nim się połączył. Po-czem powołali go Luzytanie na przywódzcę. Z 2600 ludzi, między którymi było tylko 700 rzymian, Sertorjusz zdobył na Anniuszu legacie, miejsce zwane Cotta na wybrzeżu luzytańskiem. Gdy tu zgromadził znaczną siłę zbrojną, a w niej wielu rzymian, rozpoczął szczęśliwie małą wojnę z Kwintem Metel-lem Piusem, którego Sulla wysłał był do Hiszpanii, podczas gdy kwestot jego Lucyusz Hirtulejus dowódzcom Sullego z tej strony Hiszpanii znaczne klęski zadawał. W r. 77 uciekający Perperna z wielu rzymianami połączył się z Sertorjuszem, który teraz ustanowił senat z 300 rzymian i krajowców mocno