page0373

369

owskich, aby wykazać, że i wymoczki ze swych zarodków się lęgną, i udowodnił, że zarodki te posiadają odporność wielką wobec zmian temperatury, i że nawet we względnie wysokiej temperaturze potrafią one zachować życie, a natomiast jako organizmy rozwinięte giną one w wyższych stopniach temperatury. Nawet to nie uszło jego uwagi, że zarodki wymoczków w środowisku suchem utrzymują się dłużej przy życiu, aniżeli w wilgotnem, wskutek czego postawił zasadę, że mierna ciepłota najwięcej sprzyja rozwojowa zarodków. Również Bonnet i Marcin Terechow^rsky ^x) doszli do wniosku, że żyjątka infuzo-ryjne ani nie powstają z cząstek materyi nieorganicznej pod wypływem jakiejś siły plastycznej, ani się nie rodzą z części organicznych z pomocą siły życiowej, ale posiadają swych rodziców. Ehrenberg²) udowodnił nadto, że wymoczki posiadają or-ganizacyę dość daleko posuniętą, a Hein³) mógł w^r r. 1844 napisać już te słowa, ze żadne doświadczenie nie potwierdziło samorodztwa, i że jest ono przypuszczeniem nienaukowem.

Zdawało się, iż po pracach Yalentina, Eschrichta, Siebolda, Longeta, Flemminga, Helmholtza⁴), Schródera i Duscha⁵), Leuc-karta⁶), Balbianiego⁷), oraz Rudolfa Virchowa, który zrektyfiko-wał aksyomat Harveya na inny: omnis cellula e cellula — już teorya samorodztwa została raz na zawsze pogrzebana. Tymczasem jeszcze w^r r. 1851 chemik włoski Mantegazza⁸), a w r. 1858 Pouchet⁹) w Paryżu wystąpili z twierdzeniem, jakoby

‘) Terechowsky: De chao infusorio Linnaei. Dissert. zoologico-physiologica. Argentorati 1775.

^s) Ehrenberg: Die Infusionstierchen ais vollkommene Organismen. Berlin 1838.

*) J. August Hein: Versuch zur Darlegung des gegenw&rtigen Standes der Wissenschaft in Bezug auf die Lehre von Urzeugung. Halle 1841, str. 154.

⁴)    Helmholtz: Miiller’s Archiv 1843, str. 453.

⁵)    Dusch: Journal fUr praktische Chemie 1854, t. LXI, str. 485.

⁶)    Leuckart: Artykuł: Zeugung in Wagner’s Handworterbuch der Physiologie 1853 Bd. IV, str. 999.

⁷)    Balbiani: Notę sur l’existence d’une gćnćration sexuelle chez les Infusoires. Compt. Rend. 1858, t 46, str 628; Journal de la physiol. de 1’homme et des animaux 1858, str. 349.

⁸)    Mantegazza: Ricerche sulla generazione degli Infusorii. Gior-nale cieli’ J. R. Istituto Lombardo di scienze, lettere, ed arti, t. III Milano 1851, str. 484.

⁸) Pouchet: Heterogenie ou traite de la gćnóration spontanee, ba-X. Gabryl: Filozofia przyrody.    24

http://rcin.org.pl