page0393

385

Rozaven .de Łiesseqaes — Roicho Jnik

ecriimin qui se dit orthodoxe, (Lyon 1822, w 8-ce); 5) Examen des doctn-nes philosophiąues sur la certidude dans łeurs rapport amc les fondaments de la Tkeolugie, (tamże 1831, wydanie 2-gie, tamże 1833). Rosawen nie umiał po polsku, ale liczne jego rozprawy francuzkie umyślnie dla Miesięcznika pcłockiego pisane, przekładano na polskie i drukowano w tern czasopiśmie w tomie 1, 2, 3.    F. M. S.

ROZbierski (Autoni), prawnik. Urodził się w r. 1763, był urzędnikiem sądowym, a w końcu vice prezesem sadu szlacheckiego Lwowskiego. Umarł w roku 1815. Wydał z druku: 1) Ccmenfarius theorctico ęrac/icus in potentat?. tahdare 1790 in Regn. Galiciae et Lodomeriae (Lwów 18011, wyd. 2, -pomnożone Wiedeń, 1811). Toż samo dzieło wyszło w jeżyku polskim we Lwowie 1811.    2) Annales jurisprudentiae, (Lwów, 1710 foż na r*»k 18111.

3) Annalen der Rechtsgelehrsamkeil fur Br.amte, (tamże 1812, toż na rok 1813).    4) Krótki rys ułożenia austryjaeliiej księgi ustaw cywilnych, (po

polsku i po niemiecku, tamże 1812), 4) Instructio pro C. li. Camerarns gra-nicialibus Galiciensibus (tamże 1814).    F. M. S.

Rozbiór chemiczny, Ob. Analiza chemiczna.

Rozbratel z niemieckiego: kotlet bity, niesiekany i smiżony na maśle lub szmalcu wieprzowym.

Rozchodnik, jest to ziele mięsisio-soczyste, powszechnie znane, i u nas pospolicie rosnące. Właściwie rozchodnika jest dwa rodzaje, to jest mniejszy (Sedum acre Lin., Sodum sexangulare Lin. i Sedum album Lin,), i większy (Sedum Telephhnn Lin. i Semperciimm soboliferum Sims.). Pierwszy to jest Sedum acre, także pryszczyrnikiein zwany, jest u nas wszędzie po miejscach suchych lub piasczystych bardzo pospolity. Kwitnie żółto w Czerwcu i Lipcu; za świeża ma smak pieprzykowalo-ostry. a dawniej od lekarzy ziele świeże (herbu recens Sedi acris vel miunris■), dziś zaś jeszcze od ludu bywa powszechnie używane w gnilcu czyli szkorbucie, w ziarnicach czyli we febrze, w puchlinie, oraz we wrzodach otrętwiałych lub gnilnych W tych samych prawie wypadkach używa się i Sedum sexangulare lub Sedum album, lubo te mają smak obojętny, i u nas rzadko się trafiają. Rozchodnik większy czyli Sedum Telephium, zwany także Wroniem masłem, jest zielem mocno mięsisfo-soczy-stem, z liśćmi płaskiemi, a kwiatami zielouawo-białemi, rosnące pospolicie po skałach, murach, zaroślach i wybrzeżach lasów w całej Europie, kwitnące przez Lipiec i Sierpień. Korzeń i ziele tego rozchodnika, dawniej w aptekach pod nazwa radie et herbu Tetephii vel Crassulae mnjoris uchodzące, były od lekarzy w różnych wypadkach przepisywane. Dziś tylko lud nasz zwykł sic do tego środka uciekać w wielu niemocach, a i po domach większych właścicieli leczą liśćmi tego rozchodnika odgniotki, stwardnienia i oparzenia. Nanoniec Sempervivum soboliferum, także rodzaj rozchodnika tylko większego, mający liście dolne w różyczki pułkuliste poskupiane, z których potem wyrasta łodyga gęsto liśćmi okryta na poł stopv, z zielonaw^ro»żółtemi kwiatami, rośnie u nas w Krakowskiem i na Karpatach po skałach bardzo pospolicie, i kwitnie w Sierpniu. Liście tego rozchodnika, jako i ze Sempereimm lectorum Lin. niekiedy umyślnie u nas w ogrodach, a w Niemczech na dachach domów wiejskich utrzymywane, mają za świeża smak kwaskowato-cierpko-słony, i znane były dawniej w aptekach pod nazwą: herbu Sempermm vel Sedi majoris, i zadawane jako chłodzące w gorączkach, zapaleniach, czerwonkach, krwotokar-w chorobach pęcherza moczowego i w gnilcu czyli skorbucie; zewnętrznie zaś używano tego ziela na rany, wprzódy, oparzenia, piegi, brodawki i odgmotki.

ENCYKLOFKDYJA TOM XXII-    QK