page0395

387

Siaś — Sibour

winką, aż do ujścia, na rozległość. 12³/₇ mil:, z tych 6 mil płynie w gubernii Nowogrodzkiej, drugie tyleż (6³/₇ nul) w gubernii Petersburgskiej. Od ujścia rzeki Tychwinki, Siaś wchodzi do Tychwińskiego systemu wodnego. Rzeką Siasią spławiają tratwy i drzewo opałowe.    J. Sa..

Siastrf kanał (zaczęty w roku 1769, ukończony w roku 1801) idzie między prawym brzegiem rzeki Wołchowa i lewym rzeki Siasi. Długości ma 1³/.j mili, szerokości ośm sążni i pięć stóp; głębokości od 6-*-9 stóp.    «/■ Sa..

Siatkówka albo Siatka nerwowa (retina v. tunica newea), leży wewnątrz naczyniówki, najbliżej przezroczystego jądra oka i dochodzi ku przodowi do brzegu torebki soczewkowej. Jest ona kielichowatem rozprzestrzenieniem się nerw^ru wzrokowego na powierzchni naczyniówki. Przez środek nerwu wzrokowego przebija się tętnica środkowa siatki, która rozgałęzia się pomiędzy jej włóknami nerwowemi. W siatkówce odróżniają sześć warstw, które tworzą jeden ciąg właściwego jej organu nerwowego.

Sibbern (Fryderyk Krystyjan), filozof i publicysta duński, urodził się w roku 1785 w Kopenhadze. Od ojca swego lekarza rodem z Holsztynu nauczył się jeżyka niemieckiego; ukończywszy uniwersytet ze stopniem doktóra prawa i filozofii, podróżował po Niemczech i Szwajcaryi i tu wszedł w bliższe stosunki z wielą znakomitymi uczonymi. W r. 1813 otrzymał katedrę filozofii na uniwersytecie kopenhagskim. Jako członek akademii nauk i umiejętności zawiązał stowarzyszenie wolności prassy. W zasadach swoich filozoficznych opierał się na objawieniu podług systematu Schellinga, gruntującym się na chrystyjanizmie i moralności. Sibbern wywarł wielki wpływ na naukową ge-neracyję Danii, w której dotąd nauka filozofii była tylko obcym z zagranicy przeszczepionym nabytkiem, w wychowaniu szkolnem drugorzędne zajmującym miejsce. Jest on pierwszym duńczykiem, który filozofiją zbadał w jej całości, lubo przyjęta od niego terminologija, utrudnia jej poznanie, a przynajmniej wymaga bliższego w język wtajemniczenia się. Obeznany dokładnie z naukami przyrodzonemi, zręcznie stosuje metodę analitycznę do zgłębienia umysłu ludzkiego i anatomizuje działania ducha w najdrobniejszych jego szczegółach. Wymienimy ważniejsze jego dzieła: 0 naturze i duchowej istocie człowieka (Kopenhaga, r. 1828, tomów 2); dzieło to przerobione w 3-ej edycyi łączy w sobie filozofiją z teologiją; Listy pośmiertne Gahrielis'a (Kopenhaga, ro-1851); Zasady Logiki; De praeexistentia, genesi et immortalitate animo;

0    poezyi i sztuce w ogólności; Porównanie moralności stoików i epikurejczyków, o Ludzkości (r. 1857). W licznych swoich artykułach treści politycznej podtrzymywał zasady przyjaciela swego Oersted’a, czem oburzał na siebie prassę liberalną. Znaczniejsze prace Sibbern’a z tego zakresu są: O jedności stanów prowincyjonalnych duńskich; myśli patryjotyccne; Walka dwóch władz w Danii

1    inne.

SibOUr (Maryja Dominik August), arcybiskup paryzki, urodził się r. 1792 z rodziców stanu kupieckiego . Wstąpił do stanu duchownego i uczył się teologii w Awenijonie, następnie został professorem w małem seminaryjum w Paryżu, a r. 1817 wikarym w missyach zagranicznych, później kanonikiem w Ni-mes. W r. 1829, miewrał kazania wielkopostne w Tuilleries i tłumaczył Summę świętego Tomasza. Zyskawszy względy dworu został biskupem Digne r. 1840. W r. 1848 mieszkańcy departamentu Alp górnych mieli go wybrać na członka zgromadzenia konstytującego, ale Sibour nie przyjął kandydatury. W tymże roku w Lipcu, generał Cavaignac przedstawił go na arcybiskupa pa-

25#