page0423

419

deścendencya gatunków rzeczywiście miała miejsce, jest o wiele więcej prawdopodobne, że była ona polifiletyczna, aniżeli mo-nofiletyczna, czyli że gatunki dzisiejsze poW^rśtnły nie z jednej jedynej formy, lecz z kilku form, przekształcających się oddzielnie.

Pokłady sylurskie są od kambtyjskich znacznie bogatsze w okazy dawnej flory i fauny, gdyż Joachim Barrande *) i Herm. Credner*) podają liczbę gatunków ówczesnych fauny na 10000. Samych trylóbitów naliczył Barrande, którego rewo-lucya lipcowa zapędziła z nad Sekwany nad Wełtawę, aż 75 rodzajów⁷ a 1579 gatunków, gdy tymczasem okres kambryjski miał tylko około 300 gatunków⁷ trylóbitów; z innych rodzajów naliczył Barrande: z CrustaCea 11 gatunków, Annelida: 4 gatunki, Pteropoda 14 gatunków, Gasteropoda 2, Bryozoa (mszy-wioły) 5, Brachiopoda 28, Cystidea 7, Spongia (gąbczaste) 2 gatunki. Lecz przedewszystkiem w sylurze występują nagle pierwsze ryby najniższego rzędu, tak zw. ganoidy, a niektóre człon-konogi (Euripterida) dochodzą wielkości 1 metra. Spotyka się też w sylurze pierwsze rośliny, główmie wodorosty morskie, i okrzemki (Bornetella), napotykane zaś ow^rady i skorpiony (np. Palaeophonus) mogły chyba przez przypływ morza lub wskutek ulewnych deszczów być zaniesione do morza, gdzie swe ślady pozostawiły. Niemniej ważny szczegół wynika ze zestawienia gatunków' ówczesnych przez Barrande’a, mianowńcie, że zwierzęta wówczas najwyżej uorganizowane, trylobity, przewyższają niepomiernie gatunki o niższej organizacyi, z pośród których foraminifery wykazują zaledwo 160 gatunków.

W pokładach okresu dewońskiego znajdują się z pe-wnemi zmianami okazy z okresu poprzedniego; dołączają się też do nich bez żadnego przygotowania ammonity, eurypte-rydy zaś, owe olbrzymie raki, (np. Pterygotus), dosięgają rozmiarów największych, bo dochodzą do 2 metrów długości; ryby znajdują się w dewonie już w wielkiej ilości gatunków⁷ (do 100), zwłaszcza w pokładach starego piaskowca czerwmnego

^ł) Barrande: Systeme silurien du centre de la Bohórne. Paris-Pra-gue. 1852—1884, t. I, str. 273.

*) Hermann Cred ner: Elemente der Geologie. Leipzig 1906, str. 406. Por. także: Ks. Dr K. Wais artykuł w. prz. 1906, str. 35U, oraz Kay ser ■dz. w. prz., t. II, str. 104—119.

http://rcin.org.pl

27*