page0429

DOWÓD PIĄTY. 427

kość, istniejące w sobie i dla siebie, muszą przymioty doczesnych rzeczy pochodzić od owych bytów wieczystych, niewidzialnych, niezmiennych. Każda jednostka piękna będzie piękną przez udział w piękności odwiecznej; będzie naśladowała ideę, która zawsze na ten sam sposób jest samem pięknem ^l). I zmieniwszy się zupełnie w Platona, okazuje Sokrates na licznych przykładach, jak każda rzecz doczesna jest taką, jaką jest, jedynie przez udział w jednej lub kilku ideach ²).

Jednakże przez udział w idei jednostki nie koniecznie są nieśmiertelne, one powstają i giną, pomimo idei, która w nich się przejawia. One mogą na przemiany być wielkie lub małe, ciepłe lub zimne, mogą rozpaść się nawet, a niezmienna idea, niedotknięta ich losami, bez żalu je porzuca i bez trudu. Jednostkowe zjawiska wtedy giną. Śnieg topnieje, gdy z niego ustępuje idea zimna³); dla czego człowiek nie miałby zniknąć podobnież, gdy z niego życie uchodzi ? Dusza jednostką jest i jako taka mogłaby uczestniczyć w ideach przeróżnych, nie tylko w idei życia, lecz i w jej przeciwieństwie, w śmierci. Dla czego nie miałaby doświadczyć tego samego losu, który oczekuje resztę doczesnych osobników ? Wobec tej trudności doprawdy nie małej, ucieka się Platon do przypuszczenia, że niektóre rzeczy nigdy nie mogą rozłączyć się z ideą swoją, bo są zbyt ścisłe z nią powiązane⁴). Liczba trzy n. p. zawsze pozostaje nieparzystą i raczej zginie, niżeli da przystęp parzystości ⁵J. Do takich jestestw uprzywilejowanych podobno dusza należy, bo na wskroś życiem jest i wszędzie je wnosi, przeto nie może go utracić ani przyjąć w siebie śmierci⁶).

Jest jednak pewna różnica między duszą a resztą zjawisk, które, jak ona, nierozwiązalnie są skojarzone z jakąś ideą. Śnieg, ogień, liczba trzy i febra (więcej przykładów Platon nie podaje),

Ricerche sul Naluralismo di Socnite.    Przed nim bardzo jasno rzecz wyłożył    Bonghi

w swojem wydaniu Fedona (.Dialoghi di    Platom voł.    II p. 106    sq.).

^J) Pliaedo p. 100 c: e” tl    5XXg xaXóv,    ouos od sv    *XXo xaXov    e?vxi rj otÓTi

p.ET^Et ixeivo'j zoo xaXou, c f, ibid.    d:    oux aXXo Tt    zoisi auFo    xaXov rj rj    exe(vov zoo

<«Xou ii ze -apouata Et te xot\oma etc.

²) Phaedo p. roo e — 102 e. ^s) Porów, tamże p. 103 d.

⁴)    Phaedo p. 103 e.

⁵)    Phaedo p. 104 a — 105 b. ^u) Phaedo p. 105 d.

http://rcin.org.pl