page0441

433

Różanka — Rożek

odrzwia zostały marmurowe jako świadki dawnej wspaniałości. H.\ August Zamojski, teraźniejszy właściciel Różanki, odbudował ten gmach prawie z gruntu. Żadnej też w nim nie ma starożytności ani na nich ozdób zewnętrznych dla takiej budowli przyzwoitych. Jest jednak zgrabny ii pięknie nad Bugiem na wzniesieniu położony. Wieś liczy obecnie ogólnej ludności 879 głów.    F. M. S.

Różański (Jan), doktor medycyny, żyjący w drugiej połowie XVIII wieku, mieszkał długi czas w Mohylowie nad Dniestrem, gdzie wielkie położył zasługi przez założen.e rodzaju szkoły dla ćwiczenia akuszerek, oraz wydanie użytecznych w nader przystępnym i zrozumiałym języku napisanych, dzieł w tymże przedmiocie, jakiemi są: 1) Sztuka babienia, (Warszawa, 1786 w 8-ce, drugie wydanie, tamże 1792); 2) 0 staranności kolo kobiet od czasu rozwiązania onych aż do koiica połogu, (tamże 1792 w 8-oe). Miał on także napisać trzecie dzieło 0 chorobach dzieci, lecz czyli to wyszło z druku, niewiadomo.

Różany krzyż, Rose-croix. To nazwisko nosili członkowie tajemnego towarzystwa braci Różanego krzyża, freres de la Rcse-croix, którego istnienie objawiło się nagle w^r początkach XVII wieku, przez publikacyję pisin pod nader dziwacznemi tytułami Wykazywało sobie za cel ogólne polepszenie stanu Kościoła i zapewnien-e stałej pomyślności dla państw i ludzi pojedynczych. Ale po baczniejszej rozwadze dostrzedz można było, że szukanie kamienia filozoficznego było pierwotnie prawdziwym celem towarzystwa, założonego, jak mniemano, przez niejakiego Chrysfy,ana Rosenkreuz, który zył jakoby w XIV wieku, i przepędził większą część życia pomiędzy brahmanami, w piramidach Egiptu i na Wschodzie, gdzie się nauczył wielkiej liczby tajemnic i przepisów magicznych czyli czarnoksięzkich. Być może, iż prawdziwym założycielem towarzystwa Różanego krzyża był J W. Andrea, który w r. 1614 usiłował wznowić towarzystwo tajne, już założone niegdyś przez Agrippę von Nettesheim, a zakładające sobie za cel utrzymanie w' czystości religii, zwichniętej przez kłótnie scholastyczne. Fama FraternUatis R C., nieza-przeczenie dzieło Andrea, dało później pochop do marzeń Różanego krzyża, tudzież do towarzystwa, które rozszerzyło się po całej Europie, i uważane było później za najwyższy stopień wolnego mularstwa. W r. 1745 pretendent Karol Edward, założył w Arras, jako wolny mularz i pod osobnym tytułem Szko-cyi jakobickiej, kapitułę Różanego krzyża. Godłem towarzystwa tego krzyża .był krzyż świętego Andrzeja, położony na róży otoczonej cierniami z napisem: Crux Chris fi Corona Christianorum. Wszelako towarzystwo to poszło w zapomnienie na długi czas, i wznowiło się dopiero przy końcu XVIII wieku, pod mistycznym wpływem słynnego w swenn czasie Cagliostro. Towarzystwu temu przypisywano działania ta’emniczo-magiczne, a niekiedy polityczne. Buhle wydał dzieło o początku i losach towarzystwa Różanego krzyża: Ceber Crsprung und Schicksale des Ordens der Rosenkreuzer, (Gottingen, 1803); Nicolai, Bemerkungen uber den Ursprung und die Gmęhichte der Rosenkreuzer und Freimdurer. (1806).    L. R.

Różany stok, wieś prywatna w gubernii i powiecie Grodzieńskim, o 5 mil od Grodna odległa, sławna niegdyś klasztorem Dominikanów, fundowanym w r.. 1660 przez Szczęsnego Tyszkiewicza, stolnika Derpskiego. Ojcowie ci mieli tu do r. 1847 kościoł z cudownym obrazem Panny Maryi, do którego szczególnie na odpusty do kilkunastu tysięcy pobożnych się zgromadzało. Różany olejek ob. Róża.

Rożek (Ambroży), pseudonim Reja Mikołaja (ob).

ENCYKLOPEDYJA TOM XXII    Oft