page0450

Sierpc

442

z kamienia piaskowego, a po<l oknom znajduje się tablica z takiegoż kamienia z łacińskim napisem, głoszącym, że kaplicę te restaurował i odnowił w r. 1569 Andrzei Sierpaki, wojewoda rawski. Zresztą nie ma tu wewnątrz nawet żadnych starożytności. Kościół ten w r. 1794 zgorzał i odrestaurowany, jednak w r. 1844 z powodu zupełnego zniszczenia sie na nim dachu był zamknięty, a nabożeństwo parafijalne przeniesione było na czas reparacyi, do kościoła panien benedyktynek. Drugi kościół w Sierpca wystawiony został w r. 1483 ze składek, po objawieniu się cudownego obrazu Bogarodzicy, który pod względem łaski, pierwsze, jak mówią, po częstochowskim zajmuje miejsce, Z tychże składek zakupiono dwie wsie, to jest Gorzewo i Golejowo, których dochód, wedle erekcyi 1517 r. na utrzymanie sześciu mansyjonarzy był przeznaczony. Około r. 1620 wystawiono przy tym kościele klasztor, w którym w 1624 roku, Zoflja Potulicka, podkomorzyna poznańska, przyjmowała obiadem króla Zygmunta III. W następnym roku sprowadziła do tego klasztoru panny benedyktynki z Chełma. Pierwszą ich ksienią w Sierpcu była Katarzyna Strykowska, a drugą Anna Potulicka, córka fundatorki, klasztor jednak przy którym mieszkały był drewniany i ten w r. 1703 pogorzał, na jego zaś miejsce Andrzej Chryzostom Załuski, podówczas biskup płocki, z funduszu Katarzyny, księżnej Radziwiłłowej, kanclerzynej litewskiej nuwy murowany wystawił, który podziś dzie i stoi. Co do kościoła, ten w latach 1787 i 88 był naprawianym, do czego wówczas za zezwoleniem władzy dyjecezyjalnej, sreber kościelnych użyto, Wszakże w r. 1794 na nowo pogorzał i znowu musiał być poprawiany. Ostateczna ta poprawa ukończona była w r. 1801. Styl budowy tego kościoła jest ostrołukowy z prostemi szczytami, które pierwotnie blankami były zakończone. Kościół z klasztorem łączy galeryja, na trzech murowanych arkadach zbudowana. Tytuł kościoła jest Wniebowzięcia N. M. Panny. Zewnętrzne mary jego, chociaż przez reparacyją w XVII wieku nieco zmienione, dużo przecież starożytnego dochowały charakteru, ale wewnątrz, oprócz nagrobku Katarzyny Goślickiej z domu Kretkowskiej, wojewodzianki brzesko-kujawskiej, zmarłej w r. 1621, nic dawnego nie zawiera. Wspomniony nagrobek wystawiony jest z chęcinskiego marmuru i wyobraża w płaskorzeźbie leżącą postać niewiasty, w stroju wdowim. Po stronie epistoły wielkiego ołtarza, znajduje się także stary i mocno jnż uszkodzony obraz, przedstawiający sprowadzenie księży dominikanów do Płocka w r. 1236. Wystawiony jest na nim książę Konrad, jak doręcza przywilej ereiteyjny czterem dominikanom; obraz ten może być XVII wieku dziełem. Znajduje się jeszcze w Sierpcu mały kościółek Ś. Ducha, fundowany w r. 1519, po spaleniu na nowo wystawiony w r. 1614, a w r. 1850 ostatecznie odnawiany, w którym nabożeństwo się dotąd odprawia, budowla zupełnie nowożytnej postaci. Dawniej jeszcze trzy były tutaj świątynie, to jest kościółek drewniany pod tytułem ś. Wawrzyńca, który w r. 1813 w czasie pochodu wojsk został zupełnie zniszczony, drugi zaś stał za miastem, pod tytułem ś. Krzyża, z cmentarzem i plebaniją, wszakże od r. 1794 pozostały z niego tylko mury i ruiny rozwalone, a teraz na tern miejscu jest pole orne. Trzeci był kościół ś. Rocha także drewniany, który podobnież od czasn pogorzeli Oiiastn w r. 1794 już nie istnieje. Wśród miasta w tej części w której żydzi zamieszkują, wznosi się słup murowany, mający ze wszech stron łaeoiskie napisy Jestto pamiątka następnego zdarzenia: w r. 1733 żydzi tutejsi wspólnie z jednym chrześcijaninem naszli w nocy kościół w sąsiedniej wsi Jeżowie i ten okradli; przypadkiem atoli zamknęli psa, który nazajutrz wytłuszczony, doprowadził do miejsca ukrywan ta się złoczyńców i tych zaraz ujęto w czisie, kiedy