0010901

muje gości, natenczas w końcu uczty przynoszą talerz z takiemi pigułkami. Gospodarz domu kładzie we fajeczkę pigułkę, zapala, pociąga kilka razy, a wypuściwszy dym nosem, podaje fajeczkę sąsiadowi, który to samo czyni. Tak kolejno za ciągają się wszyscy, palą, ile pigułek starczy, dopóki się wszyscy nie odurzą.

Działanie opium na organizm ludzki jest prawie takie samo, czy to czy wypite, jako laudanum, «zy wstrzyknięte za skórę, jako morfina. Zależy mianowicie od konstytucji ciała używającego, od ilo* ści zażytego opium, oraz od przyzwyczajenia.

Głównie działa opium na systemat nerwowy. W miernćj ilości użyte rozwesela umysł, ułatwia bieg myśli i sprawia w ciele takie uczucie błogości, że tego opisać się nie da. Działa więc podobnie, jak wino i inne rozpalające trunki, które tśż w Chinach mianowicie w części zastępuje.

Pominąwszy to ma opium jeszcze tę właściwość, że czyni niesłychanie wytrzymałym i do zniesienia trudów dziwnie sposobnym, a to nie-tylko człowieka, ale i zwierzę. Tej własności napoje alkoholiczne nie posiadają.

Używani do dźwigania lektyk i na posłańców Indyjame przebiegają nie do uwierzenia wielkie przestrzenie, skoro mają trochę opium, worek ryżu i naczynie do czerpania wody. Posłańcy tatarscy, będący bez UBtanku przez długi czas dniem i nocą w podróży, zawdzięczają utrzymanie sił kawałkowi opium. Podróżni w krajach Ottomań-skich mają ze sobą opium w kształcie małych placków, na których stoją wyrazy"m a s z - a 11 a c h to znaczy: dar bożki. Nawet konie pokrzepiają na Wschodzie opium. Jeździec w wielkićj potrzebie podzieli się z koniem swym zapasem opium, a wtedy koń bez popasu przebiega przestrzenie, którychby bez tego środka przebyć nie zdołał.

Oddających się używaniu opium w kształcie pigułek, które połykaj, nazywają Turcy terya-ka mi. Zaczynają oni zwykle od pigułeczki wa-żącćj ³/lO do y,₀ grama i podwyższają z czasem do 8 gramów, albo i więcćj. Skutek następuje w ] lub 2 godziny późnićj, a trwa do 6 godzin. Objawia on się szczególniej we wielkićj żywości, która tercyacy jako najwyższe swe chwalą szczęście.

Dr. Madden doświadczając na sobie skutków opium, tak to opisuje:

„Zacząłem od 1 grana (6 centigramów), ale w półtorśj godzinie nie było skutku. Gospodarz wahał się dać mi drugą pigułkę 2 granów, przeto musiałem się kontentować połowę. 2e po-tóm jeszcze w pół godziny nie czułem skutku, zażądałem jeszcze pół grana, tak że w 2 godziny spotrzebowałem 2 grany. W 2 i pół godziny licząe od pićrwszego grana uczułem wyraźne podrażnienie mych sił żywotnych. Miłe uczucie zdawało się polegać na ogólnćm rozszórzeniu się duszy i otoczenia. Moje zdolności się spotęgowały, a wszystko na com spojrzał, zdawało mi się