page0482

Siodlaratwo — Siostry miłosierdzia

171

w Kommentarzach swoich wspomina, że Germanowie wstydzili się takiego siedzenia używać. Dopiero w r. 340 historyi ery naszej napotykamy wyraźną wzmiankę o siodłach. Zonaras mówiąc O walce Konstancyjusza z bratem jego Konstantynem wspomina, że pierwszy przedarł się aż do oddziału jazdy, w którym znajdował się brat jego i że go z siodła obalił. Siodeł są rozmaite gatunki, z których arabskie mają łęki bardzo rozwinięte, przez co jeździec może ciało swoje podawać ku przodowi a nadto są tak zbudowane, że cały ciężar ciała jeźdźca spoczywa głównie na strzemionach. Siodlarstwo w ob-szerniejszem znaczeniu ma za przedmiot budowanie karet, powozów' i t. d.

Siodło, rodzaj siedzenia które się kładzie na grzbiet konia lub innego zwierzęcia dla wygody jeźdźca. Siodła rycerzy Średnich Wieków tworzyły niemal rodzaj krzeseł z oparciem z tyłu i z przodu. Dziś w Europie są w użyciu siodła angielskie i francuzkie: pierwsze gładsze I prostsze, drugie zaś więcej wycięte. W wojsku używają terlic, które dogodne śą do długich marszów, bo nie odsie-dniają konia; terlica jestto deska wygięta do grzbietu konia, obszyta partem lub skórą; podkłada się pod i>>ą wojłok, sama zas przykrywa się dużym czaprakiem baranim lub sukiennym. Na Wschodzie używają siodeł tureckich wysoko wysłanych, o krótkich strzemionach, w podobnym rodzaju są kulbaki kozackie.—W budynkach słomą krytych, siodłem nazywa się poszycie ra samym wierzchołku dachu, zapobiegające zaciekaniu,    J. BU.

SiódmaCZek ( 'Brientali.% europaea Lin.), jestto drobna ale bardzo piękna roślinka leśna, dla tego tak nazwana, że onato jedynie ze wszystkich roślin naszej flory, zawierając w swym kwiecie 7 pręcików, należy do 7 gromady Linneuszowej (także kasztan ob., który jednak z Indyj północnych pierwotnie pochodzi). Trafia się prawie wszędzie w dawnej Polsce po suchych ale cienistych lasach, kwitnąc w Maju i Czerwcu pięknemi, białemi, 7 listnemi kwiatami. Dorasta najwyżej od 2 do 6 cali, a łodyżkęmapojedynczą, od dołu drobnymi listeczkami opatrzoną, w górze zaś liście są dość duże, eliptyczne, w nasadzie zwężające się klinowato, z pośród których wyrasta 2—3 szypułeczekjednokwistowych. Sió-dmaczek nie ma żadnego bliższego użytku prócz ozdoby; lecz w naszych ogrodach z trudnością hodować się deje. Siać go jednak można lub sadzić w miejscach cienistych a wilgotnych, to się jeszcze dosyć dobrze trzymać może. Należy do roślinek trwałych, czyli corocznie z korzenia na wiosnę odrastających a w układzie przyrodzonym mieści się w rodzinie pierwiosukowatych (Prima-laoeae).    F. Be..

Siódmak, ob. Belka.

Sioło, SiełO, tuż samo co wieś, zamieszkała przez gosporarzy rolnych, me-włączając bynajmniej dworu właściciela ziemskiego, albo szłachcica dziedziczącego te wioskę. Z tego poszedł wyraz sielanie i rodzaj poezyi sielanki (ob.).    K. Wl. W.

Siostry miłosierdzia. Założycielem tego pobożnego i przeniknionego prawdziwą miłością bliźniego zgromadzenia był święty Wincenty a Paulo (ob.) koło roku 1629. Główną jego powiernicą w tern dziele była od początku Ludwika Le Gras, z domu Marillac. W r. 1633 arcyb. Paryża podniósł to bractwo do stopnia zgromadzę] na zakonnego Sióstr Miłosierdzia zwanych także siostra-, mi świętego Wincentego a Paulo, a od ubioru Szaremi Siostrami. Regułę przepisaną im przez świętego, zatwierdził r. 1668 Klemens IX papież. Nadewszyst-ko we Francyi rozszerzyło się zgromadzenie i r. 1721 liczyło już 290 domów pod zwierzchnictwem paryzkiego, a przeszło 1500 sióstr poświęconych opatry-