page0495

487

Rnhr — Rnisdael

czego dowodzą szychty węgla, chaty i hamernie, oraz rozmaite zakłady fabryczne.

Ruin ar t (Dom Thierry), uczony benedyktyn francuzki, urodził się w Reims r. 1657, wstąpił do zakonu r. 1675, sławny uczony Mabillon wybrał go sobie do pomocy w pracach literackich. Umarł Ruinart r. 1709. Wydał wiele dzieł znakomitych, z tych ważniejsze: Ada sincera primorum martyrum, to jest akta prawdziwe pierwszych męczenników podług autentycznych aktów i pro-tokułów ułożone (Paryż, 1689, Amsterdam, 1713, wielokrotnie przedrukowywane i na różne języki tłómaczone); jestto nader szacowny materyjał do starożytnej historyi Kościoła, zbogacony historycznemi i krytycznemi przypisami, Zbija tu gruntownie Ruinart Anglika Henryka Dodwella, wydawcę dzieł ś. Cy-pryjana, który mylnie twierdził, ze w pierwszych trzech wiekach mało było męczenników. Historyja prześladowania Wandalów, Historia persecufionis Van-dalicae, napisana po łacinie przez Wiktora afrykańskiego, pomnożona przypisami (1694). Nowe wydanie dzieł ś. Grzegorza Turoneńskiego, z dodatkiem kroniki Fredegaryjusza (1699), Her liter ar tum ifi Alsatiam et Lotharingiam, to jest podróż naukowa po kościołach, klasztorach i archiwach w Alzacyi i Lotaryngii, zawierająca wiele starodawnych rękopismów, dokumentów, napisów i t. d. Żywoty świętych benedyktynów (tomów 2, 1700), Żywot Ma-billona, po francuzku; żywot Urbana II, papieża, po łacinie.    L R.

Ruini (Leliusz), nuncyjusz papiezki w Polsce za Zygmunta III, rodem z Bo-nonii, syn senatora Karola Ruini, który przeniósł się z Reggio do tego miasta. Leliusz był najprzód znakomitym prawnikiem, potem opuścił ten zawód, obrawszy sobie stan duchowny. Gdy został księdzem, mianowany był zaraz referendarzem dePuna e Palt.ra segnatura, dalej gubernatorem w Castello. Po śmierci zaś Franciszka Simonetta, biskupa z Foligno, nuncyjusza papiezkiego, Paweł V posłał go w roku 1612 do Polski, a podczas jego tam bytności, za gorliwe pełnienie obowiązków swego urzędowania, mianował biskupem di Ba-gnoreggio. Ruini wyświęcony został w Krakowie przez Wojciecha Baranowskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego i umarł na swojem biskupstwie 1621 r. Instrukcyja dana mu do Polski jest drukowana w dziele Relacyje Nuncyju-szów, tom II str. 109.    F. M. Ś.

Rnisdael albo Ruysdael (Jakób), jeden z najznakomitszych pejzażystów, urodził się w Harlem r. 1635, już za młodu wielce zajmował się malowaniem krajobrazów, chociaż wfaściwie zamierzał oddać się nauce medycyny. W 14 roku życia odmalował obraz, który zasłużył na wielkie pochwały. Obrazy Berghem’a tak dalece mu się podobały, że się udał do Amsterdamu i tam starał się o jego przyjaźń. Rnisdael nie miał na celu przedstawiać przyrodę w jej wysokiej piękności, ale raczej najwierniejsze, o ile można, jej pojęcie w jej melancholijnej prostocie. Tu objawia się cała jego wzi uszająca poezyja w jego wilgotnych, deszczem przesiąkłych dolinach leśnych, zgnijącemi w nich pniami dębów, albo w na pół rozwalonych samotnych lepiankach, w parowach, w których burza nagromadziła pełno zarośli, nakoniec w jego obrazach marynarskich, gdzie chłodny wietrzyk wieczorny wśród pomroki silnie wzrusza falami. Ruis-dael przedstawia się tu nietylko jako wielki mistrz w technice, ale nadto jako pierwszy poeta krajobrazów, jak go Góthe w swoim artykule ,,Ruisdael jako poeta,” scharakteryzował. Wyborne są także jego rysunki i sztychy, Gale-ryja drezdeńska obok innych posiada dwa najsławniejsze obrazy tego mistrza, polowanie na jelenia i cmentarz, Chociaż galeryje niemieckie napełnione są jego dziełami, Anglija jednakże szczególniej w nie obfituje. Umarł w Harlem