page0677

669

Rzym

Klemensowi VII. Twierdzę tę odnowił później Bonifacy IX; za Benedykta XIV postawiony na niej anioł. Tu zasługują na uwagę pokoje, w których więzieni byli Cagliostro, Ricci i inni. Kryta g'aleryja prowadzi do Watykanu, mianowicie ta, którą ratował się Klemens VII, podczas oblężenia r. 152-4. Na Kapitolum (Campkloglio), do którego od południa i północy prowadzą wschody, i na którego placu w^rznosi sic teraz konny posąg Marka Aurelijusza, na południu leży palazzo senatorio, dom średniowieczny, pałac zgromadzenia senatu. Przy nim znajduje się wiezienie i wieża, której dzwon ogłasza śmierć papieża i początek karnawału na Corso. Ku zachodowi znajduje się pałac konserwatorów (Magistrali), z antykami i obrazami; na wschód ku Araceli gmach muzeum kapitolińskiego, z bogatym zbiorem starożytności. Z pałaców papiezkich zasługują na wzmiankę także: 1) Palazzo Qjuirinale albo di monie Caoallo, zwykła rezydencyja papieżów. przekładana nad Watykan, dla zdrowego powietrza. Tu były zebrane staraniem papieżów, od Grzegorza XIII do Alexandra VII obrazy i dzieła rzeźbiarstwa, a między nimi wyprawa AIexandra, przez Torwaldsena; Loggia. przedstawia nowo wybranego papieża , błogosławiącego lud; piękne ogrody, urządzone przez Urbana VIII; 2) pałac Lateraneń-ski, z muzeum, założonem przez Syxtusa V, a odnowionem przez Grzegorza XVI. Ze starożytnego pałacu, który był zwyczajną rezydencyją papieżów, do czasu przeniesienia ich do Awenijonu, pozostała tylko jedna kaplica Sancta Sanctormn, założuna jeszcze w IV wieku i odnowiona w XIII, w stylu wło-sko-germańskim. Do niej Syxtus V przeprowadził z pałacu wschody, scala Santa, po których Jezus Chrystus miał wstępować do Piłata. Zasługuje także na wzmiankę pałac della Cancellaria, na południe piazza-Na-aona, zbudowany według projektu Bramanta, z kamieni Kolyzeum; pałac Wenecki, który obecnie jest własnością rządu austryjackiego. Między pałacami prywatnemi godny jest uwagi na górze Pincio, blisko Ripetta, wspaniały pałac Borghese, dokończony za Pawia V, z bogatym zbiorem obrazów, miedzy któremi zachowują się freski z villp Rafaela; pałac Braschi, na południowym końcu piazza Nawna, także z przepysznym zbiorem obrazów, a między niemi Tycyjana, kolossalny posąg Antynousa, w końcu pałacu, znany pod imieniem Pasquino, ułamek gruppy Menelausa i. Patrokla. Bogaty zbiór obrazów znajduje się: w pałacu Colonna na Kwirynalu, w ogrodach, którego rosną największe drzewa, w pałacu Doria Pamfili, na Corso, w palazzo Rospigliosi, gdzie jest Aurora Guido, i w Palazzo Barberini. na Kwirinalu z „Fornaryną’⁷ Rafaela, malowaną salą przez Piotra da Cortone, także z wielą antykami i biblijote-ką; pałac Sciara, blisko Corso, pałac Farnese, własność króla neapolhańskiego, z którego wszystkie antyki i sarkofagi Cecylii Metelli wzięto do Neapolu, z galeryją fre^ców Annibala Carraci; dom barona Camuccini; pałac Torlonia z nowemi utworami rzeźbiarstwa; palazzo Spada, w którym znajduje się posąg Pompejusza, u podnóża którego padł zamordowany Cezar. Na Strada Gildia leży palazzo Mattei, w cyrku Flaminijusza, palazzo Valentini, palazzo Vidoni przy Santo-Andrea della Valłe; pałac Corsini, gdzie mieszkała i umarła królowa szwedzka Krystyna wTrastevere, z bogatemi zbiorami tworów rzeźbiarstwa, malarstwa i litografii, i z obszernemi ogrodami. Palazzo Albani, na Kwirynalu, z biblijoteką, przy której pracował Winckelmann; palazzo Falconieri na strada Giulia, gdzie był niegdyś bogaty zbiór obrazów kardynała Fesch^-, nareszcie palazzo Maccarani inaczej Cenci, zbudowany przez Giulio Romano; palazzo Ciu-stiniani, zkąd antyki przeniesiono nakoniec do Watykanu, i pałac Chigi, z bibłi-jotelcą, bogatą w rękopisma. Z pomiędzy zachwycających will, znajdujących się