page0898

890

San-Luis de Potosi — San-Iflarino

San-Luis de Potosil jeden ze Stanów byłej rzeczy pospolitej mexykańskiej, liczy na rozległości 853 mil kw., około 250,000 ludności. Zachodnia część jest górzysta, ku wschodowi położenie coraz niższe, wreszcie zamienia się w^r bagnistą płaszczyznę nadbrzeżną. Panuco na południe, a Rio Santander w środku kraju są najgłówniejszemi rzekami; z jezior najznaczniejsze są Laguna de Chairel i de Chila. W kraju tym łączą się wszystkie klimaty Mexyku, a w^r nizinach z powodu wielkich upałów i bagnisk, stan powietrza jest szkodliwy. Ziemia jest w' ogóle bardzo urodzajna i pomimo zaniedbanej uprawy, dostarcza obficie kukurydzy i innych gatunków zboża, jako też wybornych owoców a nad rzeką Panuco trzciny cukrowej. Na większych posiadłościach ziemskich utrzymują niezmierne trzody owiec. Wyżyny górzyste są z drzew ogołocone, natomiast pochyłości okolic niższych dość są lesiste. Dawniej górnictwo w kopalniach srebra, z których najznaczniejsze były w Sta Maria de las Charcas i w^r Guadaleazar de Catorce, stało tu bardzo wysoko; obecnie równie jak w ogóle cały przemysł małej jest wagi. Ilandel wywozowy do Mexyku jest dosyć ożywiony, mianowicie handei srebrem, skórami i cukrem. Główne miasto San-Luis de Potosi, o 45 mil na północno-wschód od Meksyku odległe, na pochyłości płaskowzgórza, przy źródle rzeki Panuco w pięknej okolicy położone, posiada szerokie ulice, wielkie place, okazałe kościoły, kilka bogatych klasztorów', pałac rządowy przy Plaża de Armes i liczy 32,000 ludności; prócz tego 18,000 mieszkańców zajmują przedmieścia. Znajduje się tu wielka ilość hut, w^r których wyrabiane kruszce wydobyte z pobliskich kopalń, stanowią wTaz z bydłem i skórami najznaczniejszy przedmiot handlu.

Sangershausen. Kapituła Krzyżaków-, która przyjęła abdykacyje Poppo-na Osterna roku 1202, wybrała wdelkim mistrzem brata Hannona von Sangershausen, mistrza prowincyjonalnego w Inflantach, spoiny ród wiodącego z domem książąt Brunświckich. W r. 1263 założył w mieście Toruniu klasztor świętego Mikołaja dla dominikanów. Aleps, ostatni Krywe, albo arcykapłan Prus pogańskich, po zwycięztwie Krzyżaków nad Sambijczykami pod Królewcem, uciekł do tego miasta i przyjął wiarę chrześcijańską. Za tego mistrzostwa wielu Prusaków odpadło od wiary chrześcijańskiej. W roku 1279 Henryk biskup warmiński odbudował Brunsbergę, którą poprzednio Krzyżacy opuścili głodem przyciśnieni, i wyszli do Elbląga, podpaliwszy zamek. Prusacy zniszczyli zamek Kwidzyn, (Marienw'erder), który później odbudow^rano. Sangershausen przepędził ostatnie lata w Niemczech, i po dwunastoletnich rządach zakonem, umarł w Marburgu lub Trewirze, r. 1274. Następcą jego wybrany Hartmann von Heldrungen.    L. R.

San-Giuliano Bagni di Ob. Pisa (Bagni di).

San-DTarinO, rzeczpospolita z miastem tejże samej nazwy, w^re Włoszech, nad brzegiem morza Adryjatyckiego, na północ od Ankony, w territory-jum państwa Kościelnego, na granicy miedzy legacyjami Forli a Urbino położona, której posiadłości ze swemi stokami tworzą cztery góry: Titar, Della Guaita, Gista i Cucco, zawiera 1, 13 mil kw., tę ma wyższość nad innemi rozleglejszemi krajami, że zna dokładnie swe pochodzenie. Niejaki Marino, kamieniarz z Dalmacyi, zwiedzał często górę Titano, na 1661 stóp wzniesioną nad. poziom morza, znajdując w niej rozmaitego gatunku kamienie, nareszcie w III wieku osiedlił się tam i wielu innych poszło za jego przykładem. Już około roku 600 na szczycie Titanu, zaczęło powstawać dzisiejsze miasto, a w 1100 urządzone było zupełnie. Zamek miejscowy miał być ufortyfikow a-ny przez króla Langobardów^r Berengara. Cezar Borgia zdobył miasto, lecz