page0945

937

Stadion

posłem cesarskim w Sztokholmie, a w roku 1790 w Londynie. Uwolniony od obowiązków w r. 1792, mieszkał w dobrach swoich wraz z starszym bratem, a także w Regensburgu i w Wiedniu, i zaślubił krewnę swoją Maryją Annę hrabiankę Stadion (z linii Filipińskiej). Dopiero w r. 1797 znowu został posłem w Berlinie, gdzie wpłynął na załatwienie nieporozumień między Austryją i Prusami. Jako poseł w Petersburgu od r. 1804 gorliwie popierał trzecią ko-alicyję, i w r. 1805 udał się z cesarzem Alexandrem do armii. Po pokoju prezburgskim w miejsce Cobentzl’a został ministrem spraw zagranicznych. Bystro poznał jaką drogą Austryją iść winna, aby się oprzeć mogła przewadze francuzkiej, i w taki sposob wzmocnił siłę zbrojne, że w czasie pokoju odbywała przygotowawcze ćwiczenia, nie zrywając obywatelskich swoich stosunków i że skarb nie wiele łożył na jej utrzymanie. Nadanie wojsku tak zupełnie narodowego kierunku, miało politycznie i moralnie działać w przyszłej wojnie przeciw" fizycznej przewadze Napoleona. Nieszczęśliwy wypadek wojny z roku 1809, za jego poradą przedsięwziętej, zmusił go do ustąpienia miejsca hrabiemu MetterrJch. Stadion, przebywał jakiś czas w Pradze, a potem w swoich dobrach w Czechach, aż w r. 1812 znowu do Wiednia powołany, we wszystkich ważnych czynnościach miał udział. Po bitwie pod Lutzen posłany był jako pośrednik do obozu Alexandra i Fryderyka Wilhelma, i następnie wielkim cieszył się wpływem. Po zawarciu pokoju znow-u musiał podjąć się trudnego obowiązku uregulowania finansów. Nizko stojące papierowe pieniądze, według jego systemu, miały być zupełnie z obiegu wycofane i zastąpione oprocentowanym długiem państwa, a cyrkulacyja monety przywrócona. Przemianie więc pieniędzy papierowych na oprocentowane papiery skarbowe, nadano pozór przymusowej pożyczki. Jednocześnie Stadion usiłował zaprowadzić stosowne instytucyje handlowa i przez to ożywić obieg pieniędzy, tudzież wzmocnić kredyt skarbu, w tym też celu urządził bank narodowy oraz fundusz umorzenia. Wydatki państwa ograniczono i stale oznaczono, a ustawę podatkową na lepszych zasadach oparto. Stadion w części tylko dożył pocieszających skutków śwoich usiłow^rań, umarł w Baden pod Wiedniem d. 15 Maja 1824.— Starszy jego brat, Fryderyk Lołhar, hrabia Stadion, mąż ludzki i światły, ur. d. 6 Kwietnia 1761, przez miłość braterską zrzekł się prawa starszeństwa, poświęcił się naukom i stanowi duchownemu, i był kanonikiem katedralnym w Moguncyi i Wurtzburgu radzcą rządowym tamże, potem vice-pre-zydentem, a następnie prezydentem. Jakiś czas sprawował urząd gubernatora w Erfurcie, był kuratorem szkoły głównej w Wurzburgu, a w r. 1798 posłem z Wurzburga na kongres w Rasztadt. Sekularyzował się i wszedł w służbę rządową, a najprzód został posłem na sejm w Regensburgu. Po pokoju pre-sburgskim poruczono mu trudne zlecenie przywrócenia stosunków dyplomatycznych między Austryją i Bawaryją. Gdy wybucnła wojna z r. 1809 powołano go na jcneralnego intendenta armii arcyksiecia Karola, ale niepowodzenia Austryi szybko czynność jego zakończyły. Mieszkał więc z bratem w Czechach i umarł w' zamku Choden d. 9 Grudnia 1811.—Hrabia Franciszek Serafin Stadion, również znakomity austryjacki mąż stanu, drugi syn austryjackiego ministra hrabiego Jana Karola Filipa Józefa Stadiona urod. dnia 27 Lipca 1806, wcześnie wszedł w służbę rządową. Odznaczył się szczególniej jako urzędnik administracyjny, i zjednał sobie wdzięczną pamięć w Tryeście i w Galicyi, gdzie zarządzał wśród trudnych okoliczności z roku 1846. Po uśmierzeniu rewolucyi wiedeńskiej w roku 1848, wraz z Schwarzenbergiem i Bachem wszedł do gaDinetu z dnia 21 Listopada, który się podjął odbudować