scandjvutmp14901

289

febrze, która tak gwałtownie napada mieszkańców gorących klimatów. Murzyni jednak ostatniej chorobie nie podlegają.

Niepodobna jest zaprzeczyć powyższym okolicznościom; najpo-zorniejsze w tym względzie przytaczający dowody, na poparcie swych mniemań autorowie, malują nam owych zupełnie wyschłych Murzynów, z kędzierzawcmi od zbytniej suszy włosami, zwęglonych nareszcie i zwapnionych w swym składzie przez klimat, który do gorącego przyrównywają pieca. I tak dzikoludy, za zdaniem starożytnych, byli to mali, czarni, wy więdli i na pół spaleni ludzie którzy nie cierpiąc słońca, chronili się przed jego promieniami ukrywali się w jaskiniach.

Lecz zwykle błędne miewają wyobrażenie ludzie o naturze klimatu w którym większa część murzynów mieszka. Nie może nikt mieszkać w spiekłych pustyniach Afryki, narody osiadłe znaleźć tam można tylko w użyźnionych krajach wodami, nadewszystko po nad rzekami, jako to: Senegalem, (Jambiją, Nigrem. Zairą i t. d.: tudzież, w bliskości lasów i biot. Wystawić sobie można jak tamtejszy gorący klimat bezustannie wielkie wznosi wyziewy z gruntów niskich, wilgotnych, bagnistych, kiedy tymczasem wszystkie wysokie okolice są zawsze płonne, niezdolne do ż.adnćj wegela-cyi; takiemi są Karrus, piaszczyste obszary Barki, Biledulgery-du i t. d.

Najczarniejsi Murzyni na zachodnich pobrzezaek Afryki, które zawsze są gorętsze od wschodnich, (gdyż powszechny wiatr pod-równikowy, przebiegając cały ląd Afryki o 1 wschodu ku zachodowi, ogrzewa się w krajach gorących), ludy w Angola i Benin, i nareszcie nikt z tamtejszych mieszkańców nie jest winien swego czarnego koloru zbytniemu wysuszeniu, jak to się wielu autorom zdawało. I owszem zbyteczna wilgoć jakiej tam większa część doświadcza, rozwalnia i osłabia ustawicznie ich kompleksyją. tak iż większej części Murzynów temperament jest mniej więcej wodnisty, bezwładny, miękki i wielu z nich cierpi na zatkanie, na gruczoły; Mungo ł’ark widział u wielu z nich wola podobne jak u walezyjskich kretynów. Częstokroć miew ają oni w nogach wodną puchlinę, obrzękłe worki u mężczyzn; kobiety dostają również wodnej nabrania-