161
dziewięćdziesięciu siedmiu lat wieku, ze stuletni człowiek zdarzyć się może ledwo między tysiąc czterystu ludźmi. Roku 1751 umarło w Londynie dwadzieścia jeden tysięcy dwadzieścia ośm osób, między któremi okazało się pięćdziesiąt ośm dziewięćdziesiątletnich, trzy-uaście stuletnich, a jedna tylko co miała sto dziewięć lat, co daje jednego stuletniego na tysiąc sześćset siedmnastu ludzi. Pomiędzy zmarłemi w Londynie 1762 r. dwudziestu sześciu tysiącami, trzystu dwudziestu sześciu osobami naliczono ośiudziesiąt pięć dziewięćdzie-siątletuich, a tylko dwie stuletnich; widzimy więc że liczba ta jest bardzo zmienna (1). W spisie ludności Włoch za Wespazyjana, r. 74 po J. Chr. zualazlo się pięćdziesiąt cztery osób stuletnich, pięćdziesiąt siedin mających sto dziesięć lat, dwie co miały po sto dwadzieścia pięć, cztery po sto trzydzieści lat, tyleż mężczyzn w wieku sto trzydzieści pięć do stu trzydziestu siedmiu lat, a trzy które dożyły po sto czterdzieści lat. Cesarz chiński Kien-Long kazał wyszukać w swym państwie wszystkich którzy byli starsi od niego, r. 17S4; znalazło się tylko cztery osoby co miały przeszło po sto lat. Tam więc rzadka jest dlugoletuiość.
Większa część ludzi co tak długiego dożyli wieku, wiedli bardzo czynne życie; wielu nawet stuletnich rozwiązłe żyli, pomimo że takie życie nie daje tytułu do długoletności.
Pokazuje się, że życie filozoficzne częstokroć kres sobie przedłuża, i że nie zgadza się ono z wielkiemi umysłowemi pracami; albowiem nawet słaba za młodu, wymagająca umiarkowania koustytu-cyja, obiecuje częstokroć długie życie (2), tćj to może przyczynie przypisać wypada bardzo długie życie kobiet. Uważano, że w Szwe-cyi jest trzy razy więcej ośmdziesiątletnich kobiet niż mężczyzn. Wyznać atoli trzeba, że wielu ludzi obdarzonych genijuszem, których
(1) Według rapportu F.arreja, było w Kairze, trzydziestu pięciu stuletnich lub przeszło sto lat mających. Następujące przykłady mniej są pewne: w Hiszpanii, w ośrana-stym wieku widziano w st. Jean de Polo, w' Galicyi, trzynastu starców do stołu Pańskiego przystępujących z których najmłodszy miał sto dziesięć a najstarszy sto dwadzieścia siedm; wiek w szystkich razem czynił tysiąc czterysta dziewięćdziesiąt dziew ięć lat, według zapewnień biskupa Sarmiento. W Anglii liczą jednego stuletniego na trzy tysiące sto ludzi. W Kossyi, 1814 r. w liczbie ośmkroć dziewięćdziesiąt jeden tysięcy sześć set pięćdziesiąt zmarłych, było według urzędowych wykazów, trzy tysiące pięćset trzydzieści jedna osób od stu do sto trzydziestu dwóch lat.
(2) Fouąuier de Maissemy, Auuntages d ane constitution fuible Paris, 1802.